Калиаскаров Алибек Жумажанович,
физика пәнінің мұғалімі
Физика пәні бойынша зерттеу жұмысы формасы ретінде оқушылардың шығармашылық потенциалын жүзеге асыру
Исследовательская работа по физике как формы реализации творческого потенциала учащихся
«Физика пәні бойынша зерттеу жұмысы формасы ретінде оқушылардың шығармашылық потенциалын жүзеге асыру» тақырыбы бойынша ұсынылған тәжірибеде мұғалім А.Ж. Калиаскаров білім беру мотивациясын, өзіндік жұмыс дағдыларын, зерттеу құзыреттілігін қалыптастыруға ерекше көңіл бөледі. Педагог жұмысының негізінде тұлғалық–бағдарлы көзқарас жатыр. Жеке тұлғаға бағытталған оқыту міндеттерін келісу және оқу материалымен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру мақсатында мұғалім жүйеде мәселелік–іздеу әдісін, оқытудың белсенді әдістерін, сыни ойлау стратегиясын белсенді қолданады. Оқыту барысында педагог оқушылардың оқу және медициналық–психологиялық мүмкіндіктеріне сәйкес жеке тұлғаға бағытталған сабақ жоспарлаудың авторлық нұсқаларын қолданады, физиканы басқа жаратылыстану-математикалық және гуманитарлық пәндермен кіріктіріп оқытуды белсенді енгізеді. Физика сабағында мұғалім оқушылардың ақпараттық құзыреттілігін дамытуға, өз бетінше білім алу (ақпараттық көздермен жұмыс істеу, бақылау, тәжірибе, зерттеулер жүргізу) арқылы шығармашылық іс-әрекетке қабілеттілікті қалыптастыруға, оқу-тәрбие және сабақтан тыс іс-әрекетте әртүрлі жұмыс түрлерін пайдалана отырып, білім алушыларды өнімді іс-әрекетке белсенді қосуға баса назар аударады.
А.Ж. Калиаскаров тәжірибесінің негізгі мақсаты-оқушылардың шығармашылық идеяларымен өз бетінше қызығушылығы, мұғалімнің басшылығымен жаңа жағдайда және жаңа мақсатпен жаңа білімді қолдана білуін жандандыру және қалыптастыру. Алибек Жумажановичтың инновациялық педагогикалық тәжірибесінің мәні - әр баланы жеке тұлға ретінде көру.
Тәжірибе идеясы: физика пәні бойынша сабақтан тыс іс-әрекет пен оқу үрдісінде табысты өзін-өзі жүзеге асыруды қамтамасыз етуге бағытталған дарынды оқушыларды анықтау, қолдау және дамытудың тұтас жүйесін жетілдіру.
Мектепте әрдайым қабілетті, дарынды балалар бар, олармен жұмыс істеу нақты педагогикалық шеберлікті, әр бала үшін жеке шығармашылық шешімді талап етеді. Сонымен қатар, оқушылар ұжымында бірегей жалпы микроклимат құрылады, ол мұғалімнің әр сабақты қайталанбас шығарма ретінде дайындауға мәжбүрлейді. Сабақ барысында, сондай-ақ сыныптан тыс жұмыста бірнеше жыл бойы пайдаланылатын жобалау әдістерінің технологиясы білім алушылар мен мұғалімге Интернет-ресурстар мен қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды пайдалана отырып шығармашылық үдерісін құруға мүмкіндік береді.
Мұғалім мотивациясы жоғары балаларды анықтайды,оқушылардың өзін-өзі дамытуға ықпал ететін және олардың даму динамикасын анықтайтын жұмыс әдістері мен тәсілдерін біледі, олардың одан әрі жетілуі үшін жағдай жасайды және барлық жас кезеңдерінде әрбір баланың өзін-өзі дамытуға қабілетті, шығармашылық және мүдделі балалармен нақты жұмыста практикалық жеке және топтық іс-әрекет дағдыларын қалыптастырады. А.Ж. Калиаскаров оқушыларды ғылыми-зерттеу және талдау қызметіне тартады, мектеп мүмкіндіктерін оңтайлы пайдалану арқылы оқушылардың зияткерлік және шығармашылық әлеуетін дамыту жүйесін құрады.
Өзектілігі айқын. Тәжірибе ерекшелігі диагностикадан оқытудың соңғы нәтижесіне дейін жұмыс жүйесін көрсету, мұғалімнің нақты жұмыс тәсілдерін сипаттау, мысалдарды, зерттеу бойынша практикалық ұсыныстарды көрсету болып табылады,бұл, әрине, практик-мұғалімдер үшін құнды. Мұғалімнің практикалық қызметінің келешегі оқушылардың зерттеу қызметінің мақсаттары мен міндеттерін іске асыру үшін шығармашылық, дарынды балалармен одан әрі жұмыс істеуге бағытталған.Ол тұлғаны кезең - кезеңмен дамытудың үздіксіз педагогикалық процесінде қалыптасады: оқушыларды оқытудан бастап-кәсіптік өзін-өзі анықтауға дейін және бітірушілерді жоғары және арнайы оқу орындарына түсуге дайындайды. А.Ж. Калиаскаров бұл зерттеуге қабілетті шығармашыл, дарынды тұлғаның басты ерекшелігі деп санайды.
Шығармашылық процесс-бұл тек табиғи тапсырмаларға ғана емес, сонымен қатар білімге, танымдық қызметке және еңбекке негізделген процесс. Сондықтан дарынды бала тұлғасын дамыту үшін мұғалім білім алушыларға өз әлеуетін шығармашылықпен іске асыруға мүмкіндік береді. Нәтижесінде, мұғалім дарынды балалардың зерттеу қызметін қажетті арнаға бағыттайтын оқушылардың серіктесіне айналады және оларды ойлауға, зерттеуге және жаңа шешімдерін табуға үйретеді. А.Ж. Калиаскаровтыңоқушылары -қалалық және облыстық олимпиадалардың, ғылыми жобалар конкурстарының жеңімпаздары мен жүлдегерлері. Ол республикалық «Ашық сабақтар панорамасы» конкурсының және облыстық әдістемелік-дидактикалық құралдар сайысының жүлдегері.
