Заманауи балабаќшаныѕ жўмыс маќсаты – ґмірлік мјселелерді шешу їшін ќажетті жеке тўлєа ќабілеттерін дамыту.

Осындай ќабілеттері мен ќасиеттерге келесілерді жатќызамыз:

* ґзгерістерді ќабылдау мен іске асыру біліктері

* сын тўрєысынан ойлау

* таѕдауды іске асыру

* мјселелерді ќою жјне шешу

* шыєармашылыќты, ќиялдауды танып-білу

* ґздігімен бастамашыл болу

Балалар оќу їрдісімен јуестеніп ќызыєушылыќпен ќараєанда єана, ќабілеттері жаќсы дамиды. Біраќ балалардыѕ бјрі бірдей оќу іс-јрекетіне сондай ќуанышпен дайындыќпен ќатыспайтыны белгілі. Барлыќ барлалар оќу матеиалын бірден меѕгере алмайды. Осы жјне басќада кґптеген жаєдайлар педагогтардыѕ балаларды сабаќтарєа ўйымдастырудыѕ жаѕа жолдарын іздеуге шаќырады. Осындай балаларды сабаќќа ўйымдастырудыѕ заманауи тјсілініѕ бірі белсенділік орталыќтарында оќыту болып табылады. Јр топта тїрлі жиналєан материалдар болуы мїмкін, біраќта осындай жиналєан материалдыѕ ядросы болып келесі мазмўндаєы орталыќтар ќўрайды:

• Сюжетті-рґлдік ойын

• ашыќ алаѕ

• ќўрылыс

• јдебиет

• ґнер

• айлалы јрекетті

• ќўм мен су

• єылым

• јрбір орталыќ – бўл заѕдылыќ ќўбылыстарды ґздігімен танып білуге јсер ететін материалдар жиналєан, кішкентай шыєармашылыќ зертхана.

Белсенділік орталыќтарында тјрбиешілер ґздерініѕ жоспарлары бойынша, ґз ќалауы бойынша ќолданатын тїрлі материалдар бар. Шаєын топтаєы белсенділік орталыќтар жўмысы балалардыѕ ґз мјселелерін шешуге, шешім ќабылдауєа, ґздерін жан-жаќты кґрсетуге, тіпті тјуелсіз болуєа табиєи ґзара ќарым-ќатынас жаєдайларын жасайды. Белсенділік орталыќтарын ўйымдастыра отырып, топтаєы оныѕ орны ќалай болатынын алдын-ала ойлау керек. Мысалы, ќўралысќа арналєан орталыќ балалардыѕ жўмыс жасауы їшін ќолайлы болатындай, ќўрылыстарын саќтап ќоюын ќамтамасыз ететін їлкен кеѕдеу болуы ќажет. Егер кілем тґселіп жатса тіпті жаќсы, ол тарсылдатпай еденде отырып ойнауєа мїмкіндік береді.

Јдебиет орталыєы керісінше шаєын жјне сурет салу, жазуєа арналєан кішкене їстелімен, жўмсаќ жастыќтар мен кілемше болуы керек. Кітаптарды балалардыѕ ќолы жететін жерге орналастыру керек. Јрбір орталыќта барлыќ балаларєа тарату їшін, жеткілікті материалдар болуы ќажет.

Тјрбиешілер їнемі белсенділік орталыќтарындаєы материалдарды басќаларымен ауыстырып, жаѕартып отыру керек.

Таратылатын материалдар

Сюжетті – рґлдік ойындар орталыєы.

Бўл сала јдетте бґлменіѕ бір бўрышында орналасады. Оныѕ балалардыѕ ќарќынды ќозєалып ойнайтын жерініен алшаќтау орналасќаны жґн жјне ґзініѕ ойынєа ќатыспаєан достарына кедергі жасамауы ќажет. Ќўрылыспен сабаќ јдетте сюжетті рґлдік ойындарєа оѕтайлы јсер береді жјне осы екі ортаныѕ арасындаєы ґзара байланыс жеткілікті тыєыз болуы ќажет. Сондыќтан осы екі ортаны бір-біріне ќатар ќойєан жґн, біраќ ќосып жібермеу керек. Сюжетті-рґлдік ойынєа арналєан орын наќты аныќталып ойынєа ќатыспай отырєан балалардыѕ жїгіріп кіріп ойынды бґлуіне мїмкіндік бермейтіндей кедергілер болуы керек. Сонымен бірге ќатысам деген басќада балаларєа жол ашыќ болуы керек. Негізгі комплект ґзініѕ ќўрамына ойыншыќ жићазын, бірнеше ќуыршаќ, екі ойыншыќ телефон, саєат, айна, балаєа арналєан ойын киімдері, аксесуарлар- жалпы балалаєа ойынєа ќажет болатын заттар, сонымен бірге тґсек орындарымен ќуыршаќ кереуеті. Ойыншыќ ыдыс-аяќтар, ќуыршаќ-сјбиді тамаќтандыруєа арналєан плпстмас бґтелке, таєамдардыѕ суреттері салынєан босаєан ыдыстар, жўмытрќаны араластыруєа арналєан ќасыќ, илеуіш, ожаулар жјне т.б. осылардыѕ бјрі јдетте ойыншыќ ас бґлме жићазында орналасады.

Ќўрылыс орталыєы

Бўл орталыќ балалардыѕ белсене ойнайтын жерлерінен алшаќтау орналасќаны маѕызды. Егер бўл жер басќа маќсатта ќолданылмаєаны жаќсы, онда балалардыѕ ќўрєандарын солай тиіспей кїндікке ќалдыруєа болады. Їлкен ќўрылыс заттарынан басќа бўл жерде ќаєаздан жасалєан жјшіктер, ќорапшалар, ќўрылысќа ќажетті заттар салынєан ќораптар ( адамдар мен жануарлардыѕ суреттері мен мїсіндері, машиналар, ќайыќтар, ўшаќтар), сюжетті-рґлдік ойынєа арналєан заттар (кондуктарєа билеттер, ќўрылысшыныѕ бас киімі, ойыншыќ аќшалар жјне т.б.)

Јдебиет орталыєы.

Бўл жазу бўрышы, кітаптар бўрышы, жиналмалы їстел жјне тыѕдар отыруєа арналєан орын болуы керек. Жазу бўрышында ќаламдар, ќарындаштар, фламостерлер, бор мен ќаєаздар болуы ќажет. Кітаптар бўрышында кітаптарєа арналєан сґрелер болєаны жґн. Онда кітаптар јртїрлі болуы керек- суреттері бар кітаптардан бастап балалардыѕ оќуына арналєан кітаптарєа дейін. Їстел їстінде шаєын кітапшалар мен бірге 10*10см стандартты мґлшердегі кітаптар жатуы ќажет. Олар балалардыѕ ґздігімен ашып оќып (ойлау, ґлеѕ оќу, суреттер бойынша диолог ќўру) даєдыларын дамытуєа мїмкіндік береді. Ґздігімен кітапша жасауєа да ќажетті ќўралдар болуы керек (тыс жасауєа ќажетті ќатты ќаєаз, тескіш заттар), балалардыѕ ґздері жасаєан кітапшаларды сґрелерге ќоюєа болады. «Автордыѕ таєы» балалардыѕ ґздері жасаєан кітапшаларын сґреге ќояр алдына ресми тїрде «тўсаукесер» жасап кґрсетуге мїмкіндік береді. Балалардыѕ талќылауы жјне пікірлерімен бґлісуі «авторларєа» оќырмандар їшін жазєанын тїсініуге кґмектеседі жјне олардыѕ ґз ойы мен кґзќарасы барын кґреді.

Тыѕдау бўрышы.

Бўл ортада магнитафон, радио, кітаптар болуы мїмкін. Магнитафонєа балалардыѕ ґздері орындаєан јндерін, оќыєан ґлеѕдері мен јѕгімелерін жазып ќоюєа болады. Бўл жиналєан жазбалар јр таќырыпќа сјйкес болуы керек.

Єылым орталыєы. Бґлме ґсімдіктері баєдарлама бойынша јр топта, аттары жазылып оларєа ќысќаша берілген сипаттамасы бар. Зертханаєа ќажетті ќўрал жабдыќтар: ќўтылар, таразылар, їлкейткіш шынылар, ґлшегіш стаќандар, ќасыќтар, микроскоп, ќўм саєаттары; сызєыштар, рулеткалар, компас, глобус; суды баќылауєа арналєан аксесуарлар (кішкене ќўбырлар, су ќўятын ыдыстар, бояєыш заттар, арнайы ќосындылар жјне т.б.), ауамен, магнитпен жабдыќталєан. Сепкіш заттар, минералды заттар, тастар, табиєи заттар, гербарийлер, таќырып бойынша жасалєан альбомдар ( маталар, ќаєаздар жјне т.б.), энциклопедия мен танымдыќ јдебиеттер. Еѕбекке ќатысты материалдар: кленкалы алжапќыштар, ќолєапшалар, тегенелер, сїлгілер жјне т.б.

Ґнер орталыєы

Бейнелеу ґнері бойынша їлгілер, ўлы суретшілердіѕ суреттері, ўлттыќ ќолґнер заттары, ґнер жайлы кітаптар. Трафареттер, шаблондар, кітапшалар мен боялатын-суреттер. Сурет салуєа арналаєан материалдар, мїсіндер мен апликациялар (ќайшыдан басќа). Егер жапсыру сабаєы немесе бос уаќытта жапсырулар жоспарланєан болса, балалар ересек адамныѕ ќарауымен єана жўмыс істейді); јшекейлеуге арналєан материалдар (бисер, жўќа сымдар, ќўм, тїрлі-тїсті скотч жјне т.б.). Тїрлі тїсті, мґлшердегі, формадаєы ќаєаздар, картон. Матадан, клеёнкадан, ќаєаздан жасалєан сїлгілер Мольберт. Осы жерде балалардыѕ бойы деѕгейінде сурет кґрмесін ўйымдастыру болады.

Манипулятивті орталыќ

Мозаика. Пазлдар. баулар, ќысќышты ойыншыќтар, замокпен жабылатын ойыншыќтар. Кірќыстырєыштар, ўсаќ заттар (тастар, тїймелер, контейнерлер мен киндер- сюрпризден шыќќан ўсаќ ойыншыќтар, пробкалар,катушкалар). Ќўрастырулар, їстел їсті ойындары.