Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2017 жылғы 31 қаңтар

 

 

 

"Қазақстанның Үшінші жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік"

 

 

 

Құрметті қазақстандықтар!

 

 

 

Жаңа дәуір қарсаңында мен Қазақстан халқына Жолдауымды жолдаймын.

 

Ел өзінің 25 жылдық даму кезеңінен абыроймен өтті. Біз өз елімізді мақтан тұтамыз. Тәуелсіздіктің 25 жылдығын мерекелеу аясында Біз Қазақстанның жетістіктері мен жетістіктерін атап өттік. Оларды әлемдік қауымдастық жақсы біледі және жоғары бағалайды.

 

2017 жылдың басынан бастап Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болды.

 

Биыл Астанада "ЭКСПО-2017" халықаралық көрмесі өтеді. Біз ТМД және Орталық Азия елдерінің арасында бірінші болып әлемдік ауқымдағы осындай маңызды іс-шараны өткіземіз.

 

Алматыда Универсиада-2017 аясында спорттық жарыстар басталды, оған 57 мемлекеттен 2000-нан астам спортшы мен делегация мүшелері қатысады.

 

Мұның бәрі Қазақстанның дұрыс саяси жолының және халықаралық аренадағы жоғары беделінің нәтижесі болып табылады.

 

Қазақстан 2050 жылға қарай әлемнің дамыған 30 мемлекетінің қатарына кіруі тиіс. Біз бұл мақсатқа сенімді түрде барамыз.

 

Бәсекелестіктің өсуі және әлемде тұрақтылықтың болмауы жағдайында Мен 2012 жылы халыққа ұсынған 2050 стратегиясының өзектілігі артып келеді. Біз алдағы қиындықтарды уақтылы болжай алдық.

 

"Нұрлы Жол" экономикалық саясаты мен "100 нақты қадам" Ұлт жоспарының арқасында біз күрделі жаһандық трансформацияның бастапқы кезеңінен лайықты өтіп жатырмыз. Тек 2014-2016 жылдары экономиканы қолдауға қосымша 1,7 триллион теңге бөлдік. Мұның бәрі экономикалық өсуге және бизнесті қолдауға, 200 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын құруға мүмкіндік берді.

 

Нәтижесінде 2016 жылы ішкі жалпы өнімнің 1% - ға өсуі қамтамасыз етілді. Бұл әсіресе қазіргі қиын жағдайларда өте маңызды.

 

Әлемдегі жағдай қарқынды өзгеруде. Бұл жаңа жаһандық шындық және біз оны қабылдауымыз керек.

 

 

 

Құрметті отандастар!

 

Тек болашақтан озып, қиындықтарға бел буып, тұрып, күтпейтін халықтар ғана жеңімпаз болады.

 

Әлемде тағы бір Төртінші өнеркәсіптік революция басталды.

 

Экономиканы кеңінен цифрландыру бүкіл салалардың жойылуына және түбегейлі жаңаларының құрылуына әкеледі. Біздің көз алдымызда болып жатқан үлкен өзгерістер – бұл тарихи сынақ және ұлт үшін мүмкіндік.

 

Бүгін мен Қазақстанның Үшінші жаңғыруын іске асыруды қамтамасыз ету міндетін қойып отырмын. Елдің жаһандық бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз ететін экономикалық өсудің жаңа моделін құру қажет.

 

Қазіргі уақытта көптеген елдер дәл осындай мәселені шешуге тырысуда. Өсудің жаңа моделіне көшу рецептері барлық жерде әр түрлі болатынына сенімдімін. Біз өзіміздің күшті жақтарымыздан шығуымыз керек және Тәуелсіздігіміздің 25 жылында бірге құрған әлеуетімізді жоғалтпауымыз керек.

 

Қазақстанның алғашқы жаңғыруы бәріміздің есімізде. Ширек ғасыр бұрын КСРО қирандыларында қалай басталғаны есімізде. Содан кейін біздің ұрпақ әлем картасында жоқ жаңа мемлекет құрды.

 

Жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға көшу жүзеге асырылды. Мен үшін сол кезде елді дүрбелеңнен, азаматтық соғыстан және экономикалық күйреуден аулақ ұстағанымыз өте маңызды. Қазақстан ең аз шығындармен және ең көп сатып алулармен сол кезеңнен шықты.

 

Екінші жаңғыру 2030 Стратегиясын қабылдаудан және Астананың жаңа астанасын құрудан басталды. Оның нәтижелері даусыз. Ел экономикалық артта қалу аймағынан шығып, әлемнің бәсекеге қабілетті 50 экономикасының қатарына кірді.

 

Екі сәтті модернизация бізге баға жетпес тәжірибе берді. Енді біз батыл қадам басып, Үшінші жаңартуды бастауымыз керек.

 

Бұл жаңғырту ағымдағы жаһандық сын-қатерлермен күресудің Жоспары емес, болашаққа сенімді көпір, Стратегия-2050 мақсаттарына қарай. Ол "100 нақты қадам" Ұлт жоспары негізінде жүргізіледі.

 

Мен оның бес негізгі басымдығын көремін. Олар экономиканың орташа әлемдік деңгейден жоғары өсу қарқынын және 30 озық елдің қатарына тұрақты ілгерілеуді қамтамасыз етуге арналған.

 

 

 

Бірінші басымдық – экономиканы жеделдетілген технологиялық жаңғырту.

 

Біз цифрлық технологияларды қолдану арқылы құрылатын жаңа салаларды дамытуымыз керек. Бұл маңызды кешенді міндет.

 

Елде 3D-принтинг, онлайн-сауда, мобильді банкинг, цифрлық сервистер, оның ішінде денсаулық сақтау мен білім беруде және басқа да перспективалы салаларды дамыту қажет. Бұл салалар дамыған елдердің экономикаларының құрылымын өзгертті және дәстүрлі салаларға жаңа сапа берді.

 

Осыған байланысты Үкіметке "Цифрлық Қазақстан"жеке бағдарламасын әзірлеп, қабылдауды тапсырамын.

 

Біздің заңнаманы жаңа шындыққа бейімдеу керек.

 

Сондай-ақ коммуникациялардың дамуын, талшықты-оптикалық инфрақұрылымға кеңінен қол жеткізуді қамтамасыз ету маңызды. Цифрлық индустрияны дамыту барлық басқа салаларға серпін береді. Сондықтан Үкімет IT-саланы дамыту мәселесін ерекше бақылауда ұстауы тиіс.

 

Жаңа индустриялардың қалыптасуының маңызды шарты инновацияларды қолдау және оларды өндіріске жылдам енгізу болып табылады.

 

Үкіметке ЭКСПО-2017 нысандарының бірінің базасында IT-стартаптардың халықаралық технопаркін құруды тапсырамын. Бұл әлемнің түкпір-түкпірінен кәсіпкерлер мен инвесторларды тартудың платформасы болуы керек. Ол үшін тиісті инфрақұрылым мен қолайлы жағдайлар, соның ішінде салық жеңілдіктері, жеңілдетілген визалық және еңбек режимдері қажет.

 

Біз сондай-ақ жоғары оқу орындары, Назарбаев Университеті және "Алатау"ПИТ базасында өзіміздің ғылыми және инновациялық әлеуетімізді дамытуымыз керек.

 

Екінші күрделі міндет. Жаңа индустрияларды құрумен қатар, біз дәстүрлі базалық салаларды дамытуға серпін беруіміз керек.

 

Бұл өнеркәсіп, АӨК, көлік және логистика, құрылыс секторы және басқалар.

 

Бірінші. Еңбек өнімділігін айтарлықтай арттыру маңызды.

 

Мұндағы басты фактор Төртінші өнеркәсіптік революция элементтерін кеңінен енгізу болуы тиіс. Бұл автоматтандыру, роботтандыру, жасанды интеллект, "үлкен деректермен" бөлісу және басқалар.

 

Үкіметке бизнеспен бірлесіп 2025 жылға дейін базалық салаларды технологиялық қайта жарақтандыру шараларының кешенін әзірлеуді тапсырамын.

 

Екінші. Басым салаларда бәсекеге қабілетті экспорттық өндірістерді дамытуға баса назар аудара отырып, индустрияландыруды жалғастыру қажет.

 

Үкімет алдында 2025 жылға қарай шикізаттық емес экспортты екі есеге ұлғайту міндеті тұр.

 

Осы бағыттағы жұмыстарды жандандыру үшін экспортты дамыту мен ілгерілету құралдарын бір ведомствода шоғырландыру қажет. Экспорттаушыларға "бір терезе" қағидаты бойынша, оның ішінде өңірлерде де қолдау көрсету қажет.

 

Үкімет жанынан экспорттық саясат жөніндегі кеңес құруды тапсырамын. Оған бизнес-қоғамдастық өкілдері кіруі керек.

 

Ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіне дейін Үкімет әкімдермен және бизнеспен бірлесіп Бірыңғай экспорттық стратегияны әзірлеуі қажет.

 

Қазақстанға шетелдік инвестицияларды тарту бойынша көшбасшылықты сақтау қажет. "Астана" халықаралық қаржы орталығы ел экономикасына қаржы ресурстарын тартуда маңызды рөл атқаруға тиіс.

 

Біз тауарлар мен қызметтерді өндіру мен өткізудің жаһандық тізбегіне енуіміз керек. Мұны ең алдымен трансұлттық компанияларды тарту арқылы жасау керек.

 

Қазақстанда өндірістер құру бойынша Қытаймен бірлескен инвестициялық бағдарламаны тиімді іске асыру қажет. Қытай тарапымен келісімдерге қол жеткізілді. Нысандар белгіленген. Нақты жұмыс істеу керек.

 

Бұл қазақстандықтар үшін 20 мыңға жуық жаңа жұмыс орнын құрумен заманауи өндіріс болады. Бүгінгі таңда алты жобаны іске асыру басталды, ал екі жоба іске қосылды. Олардың бірі-гибридті және толық электрлі JAC автомобильдерін ірі түйінді құрастыру зауыты.

 

Қажетті инфрақұрылымды құруды көздей отырып, экспорттық бағдарланған электромобильдер өндірісін одан әрі дамыту мәселесін пысықтауды тапсырамын.

 

Жалпы, Қазақстанның өзіндік инвестициялық стратегиясы болуы тиіс. Үкімет оны ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіне дейін дайындауы керек.

 

Халықаралық ынтымақтастық шеңберінде Ұлттық экономикалық мүдделерді қорғауды және ілгерілетуді қамтамасыз ету қажет. Бұл, ең алдымен, ЕАЭО, ШЫҰ ішіндегі жұмыстарға, Жібек жолының Экономикалық белдеуімен ұштасуға қатысты. Ол үшін экономикалық дипломатия жұмысын қайта құру және жандандыру қажет.

 

Үшінші. Елдің тау-кен-металлургия және мұнай-газ кешендері экономикалық өсудің орнықтылығы үшін өзінің стратегиялық маңызын сақтап қалуға тиіс.

 

Әлемдік сұраныстың баяулауы жағдайында жаңа нарықтарға шығып, жеткізу географиясын кеңейту қажет. Минералды-шикізат базасын кеңейтуге көп көңіл бөлу керек. Геологиялық барлауды белсенді жүргізу қажет.

 

Бұл салалардың одан әрі дамуы шикізатты кешенді өңдеуді тереңдетумен тығыз байланысты болуы керек.

 

Жыл соңына дейін Жер қойнауы туралы жаңа Кодекстің қабылдануын және салық заңнамасына қажетті түзетулер енгізуді қамтамасыз етуді тапсырамын.

 

 

 

*****

 

 

 

Төртінші. Аграрлық сектор экономиканың жаңа драйвері болуға тиіс.

 

Қазақстанның агроөнеркәсіптік кешенінің болашағы зор. Көптеген позициялар бойынша біз аграрлық экспорттық өнімдерді әлемдегі ең ірі өндірушілердің бірі бола аламыз. Әсіресе экологиялық таза азық-түлік өндірісі бойынша. Made in Kazakhstan бренді осындай өнімдердің эталоны болуға тиіс.

 

Сонымен қатар, біз бүкіл Еуразия құрлығында астық өндіретін "нан себеті" болуға тиіспіз. Бізге шикізат өндірісінен сапалы, қайта өңделген өнім шығаруға көшуді қамтамасыз ету қажет. Сонда ғана біз халықаралық нарықтарда бәсекеге түсе аламыз.

 

Осыған байланысты Үкімет пен әкімдерге мыналарды тапсырамын:

 

біріншіден, субсидияларды бөлу қағидаттарын қайта қарап, біртіндеп өнімді сақтандыруға көшу қажет;

 

екіншіден, 5 жыл ішінде 500 мыңнан астам үй шаруашылықтары мен шағын фермерлерді кооперативтерге біріктіру үшін барлық жағдай жасау қажет;