2020жылы 30қарашада ғалым, философ  Әл-Фарабидің  1150-жылдығына арналған 8-10 сынып оқушылары арасында ғылыми жобалардың республикалық қашықтық  конкурсы өткізілді.  Павлодар қаласынан    № 21мектептің 10 сынып оқушысы Ващук  Милава  қатысты.

Милаваның  мектеп жанындағы жердегі жұмыс кезінде мәселе туды:табиғатта жауынды құрттардың рөлі қандай? Құрттар және олардың маңызы туралы ақпарат оқыдым, бірте-бірте «Получение биогумуса в домашних условиях» жобасының тақырыбы анықталды.

          Биогумус – әртүрлі тұқымдас органикалық қалдықтардың құрттарды қайта өңдеу өнімі. Егер  биогумусты неден алатынын білсе,барлық тамақ қалдықтары мен күзде түскен жапырақтарды пайдаға келтіруге болады және сонымен қоршаған ортаны қалдықтармен ластауды төмендетеміз.    

          Мәселені шешудің ең тиімді  нұсқалардың бірі жер құрттарын өсіру. Олардың тіршілік әрекеті нәтижесінде алынған органикалық тыңайтқышы  әртүрлі  елде әртүрлі аталады , екі нұсқасы жиі пайдаланылады– вермикомпост және биогумус. Жебиогумус  топырақ құрылысын және оның физикалық  қасиетін жақсартады? Ол өз құрамында өзгеше: биогумуста фосфор, калий және  азот суда еритін формалардың құрамы жоғары.  Зерттеу тақырыбының өзектілігін есепке алып зерттеу мақсаты қалыптастырылды: үй жағдайында биогумусты алу мүмкіншілігін үйрену.

          Қойылған мақсатты шешу үшін  зерттеу міндеттері қалыптастырылды: зерттеу тақырыбы бойынша әдебиетті оқу; үй жағдайында биогумусты алу үшін компос дайындық мүмкіншілігін анықтау; пайда табу және үй жағдайында биогумус өндірісі бойынша жоспар құрастыру .

          Гипотез  ұсыну: егер биогумусты неден алатынын білсе,  барлық тамақ қалдықтары мен күзде түскен жапырақтарды пайдаға келтіруге болады және сонымен қоршаған ортаны қалдықтармен ластауды төмендетеміз.            Зерттеудің ғылыми жаңалығы,түскен жапырақтар мен тамақ қалдықтарын пайдалану жолдары мен оларды пайдаға айналдыруды ұсыну.   Зерттеудің практикалық маңызы: зерттеу жұмысының нәтижесі қалдықтармен айналысатын ұйымдарды пайдалануы мүмкін.