Біздің біліміміз –тәуелсіздік

Біздің мақсат – бейбітшілік және береке

Бұл әлемде тек бір ғана Отан бар

Бұл – Қазақстан

(Н.Ә. Назарбаев)

Қазіргі кезгі Қазақстанның шежіресі 1991 жылғы 16 желтоқсаннан басталады.Бұл күні Қазақстан өзін Тәуелсіз егемен мемлекет деп жариялады.

Қазақстан тәуелсіздігін алған сәттен 25 жыл ғана өтті. Тарихи мерзімі сәл ғана, ал адамға, оның өмірбаянына – аса үлкен. Осы жылдар ішінде Қазақстан қандай болды, айналада не өзгерді? Біріншіден елдің келбеті өзгерді. Әлемнің саяси картасында жеке белгіленбеген және қалған «қызыл кеңес территориялармен» бірлескен Кеңес одағының«бауырластық республикасынан» Қазақстан дербес мемлекет болып шықты. Өз елтаңбасы, туы, әнұраны – мемлекеттік белгілерді жасау да, сыртқы түрімен және сапасымен әлемдегі ең үздік үлгілермен бәсекелесе алатын ұлттық валютаны енгізу де сол кезеңде қажет болды.

Ал жас республикадан шығатын жаңашыл бастамалар Қазақстанды бүкіл әлемге әйгілі қылды. Осы бастамалардың нәтижелерін ел азаматтары осы күнге дейін көріп тұр. Ядролық қарудан бас тартудың өзі қайда тұр – тарихта бұл болмаған іс! Қазіргі кезгі қазақстандық тарих көп емес жыл есептесе де елдің тарихы туралы ойлар - әрі қарай дамудың қажетті және маңызды факторы. «Өткен тарихымызды білмей, қазіргіні білу, келешекті болжау қиын» - бұл аль-Фарабидің сөздері асырып айтпағанның өзінде күн сайын Қазақстанда расталады. Өткен жолды ұғу – бұл ой мен жүректің еңбегі қазақстандықтарға алға жүру үшін қажет. Әлемде күрделі өзгерістер болып жатыр. Қазақстанның көптеген көршілері республикамызға қызғаныш тәріздіні сезінеді: бұны түсінуге болады, бұнда үлкен әлеуметтік күйзелістер жоқ, халықтың тұрмыс халі тұрақты жақсаруда. Бұрынғы КСРО республикаларына қарағанда ірі мемлекет таралған соң Қазақстандағы экономика тезірек қалпына келтірілді, жұмыс орындары құрылды, әлеуметтік бағдарламалар тоқтаусыз жұмыс істейді. Қазақстан секілді 25 жыл ішінде дамудың осындай деңгейіне жеткен мемлекет бар ма? Тарихшылар оң жауап бере алмайды. Республикамыз осы жерде де бірінші болған сияқты. Бірақ ең басына оралайық. 1991 жылғы 16 желтоқсан күні қоғамдық бостандықты қазақстандықтардың игілігіне аударуға талаптанумен жетекшілік етілген өкімет билігімен «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» конституциялық заңға қол қойылды. Бұл күн жаңа қазақстандық мемлекеттілік негізін салды, жас республиканың тарихында ең маңызды күні болды. 90-шы жылдардың басында қазіргі Қазақстанның әл-ауқатына және халықаралық беделіне жету үшін бірталай еңбек сіңіру қажет болды. Кез келген табыстың негізінде анық стратегия, сауатты жоспарлау және, әрине, жоспармен белгіленген әрекеттер ретін орындау жатады. Сонымен, өркендеуге әкелетін жолда бастапқы кезеңді табысты өту үшін «жол картасы» әзірленді. Осылай жаңа құжат пайда болды – «Қазақстан-2030» стратегиясы.

Стратегия елдің даму үлгісін құрды, сақтау санатынан озық өрлеу санатына шығарды. Соңғы он жылда нақты іске асырылғанжеті ұзақ мерзімді басымдықтар осы жолдың негізі болып шықты. ЖәнеҚазақстан олардың барлығын эволюциялық жолмен жүзеге асыруда. Осыған даналық басқару, анық саясат, уақыттың өзі мемлекет алдына қоятын міндеттерді дәл ұғу талап етілді. 15 жылдан соң Қазақстанда үш маңызды міндеттер орындалғанын сенімділікпен айтуға болады: өз мемлекеттілігі қалыптасты, табысты дамып жатқан экономика қалыптасқан, халықтың әл-ауқаты шынымен көтерілді. Біріншіден ұлттық қауіпсіздікті күшейтіп, Қазақстан қоғамның ішкі саяси тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін барлық күшін салды. Осыған жету үшін «алдымен – экономика, сосын - саясат» принципі ең басты етіп бөлінді. Қоғамның тыныштығы және бірлігі алға табысты жүрудің кепілі болғандықтан, мемлекеттік құрылыс мәселесінде өкімет билігі Қазақстан халықтарының өзара түсінушілігіне және бірлігіне, достығына және төзімділігіне назар аударды. Республикамызда олар 130-дан астам екені белгілі.

Ел ішіндебейбітшілікті және тыныштықты сақтауда азаматтардың өзара тысырулары жеміс көрсетуде – қазақстандық экономикаға әлемдік бизнес-қоғамдастықтың шетелдік өкілдері өз қаражатын инвестициялауға қорықпайды, ал Қазақстанның өзін бейбітшіл, толерантты және татулы мемлекет ретінде көрсетеді. Әлемдік қоғамдастық ядролық қаруды таратпау үшін, халықаралық терроризмге, діни экстремизмге, басқа да қазіргі заманғы ағымдарға қарсы күресуге республиканың үлесіне қатынасы оң деуге болады.Және осыны растау белгісі 2010 жылғы желтоқсанда Астанада ОБСЕ саммитін өткізу болды.Жалпы алғанда, өткен жыл ҚР сыртқы саясаты үшін өте маңызды болды. Өйткені өткен жылы азиялық елдер және кеңес одағынан кейнгі республикалар арасынан Қазақстан Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық бойынша ұйымның бірінші төрағасы ретінде тарихқа кірді.

Егер Тәуелсіздік құрылуының бастапқы кезеңіне қайтарылсақ онда бірінші тарихи шешімдерде тоқтасақ десек. Солай, ең басында Семей ядролық полигонын жабу мәселесі тұрды. Полигон жабылды. Ядролық қаруды таратудан бас тарту әлемде ең жоғары бағаны алды.

Тәуелсіздікті жариялаған соң тағы да маңызды қадамның бірі қазақстандық шекараның ресми түрде және түпкілікті белгіленуі, 14 мың км астам шекараның заңдастыруы болды. Бірнеше жыл өткен соң Қазақстанда бұрын болмаған жаңалық жарияланады: астана Алматы қаласынан бұрынғы Целиноградқа көшеді. Қарапайым жазықтағы қала бұрынғысынша қалмайтыны анық. Жаңа ел ордамыз, Астана, адамдардың жүректерін жаулап алуда. Әлем тарихында астананы көшірудің 140 астам үлгілері бар, ал қазақстандықты, сөзсіз, олардың ішінен ең сәттісі деп айтуға болады. Бүгінгі Астана – Қазақстан тарихи жеңістерінің белгісі.

Тәуелсіздіктің бірінші күнінен бастап өкімет билігі қазақ тілінің мәртебесін және беделін көтеру, оның қолданылу аясын кеңейту туралы үнемі ойлауда. Өткен жылдар ішінде мемлекеттік тілді қолдану саласының едәуір кеңейюі жүргізіліп жатқан бағыттың табандылығы арқылы мүмкін болды. Үкімет Мемлекеттік тілді дамытудың қорын құру ынтасымен шықты.

Осы қор 2008 жылғы 5 қыркүйек күні құрылған. Оның идеологиясының негізі болып табылатын басты қағидат – Қазақстанның ұлттық дәулетін, қазақ мәдениетінің негізін – қазақ тілін сақтау және қорғауға көмектесу. Президенттік қордың басты міндеті қоғамдық ынталарды қолдау, сонымен қатар республика территориясында және де оның сыртында қазақ тілін қолдануды кеңейтуге бағытталған жобаларға демеушілік ету жолымен де жүргізу болып табылады. 2011 жылда Қыстыгүні республикада үлкен табыспен 7-ші қысқы Азиада өтті.