Биология
І нұсқа
1. Тірі ағзаларды зерттейтін ғылым:
А. география;
В. ботаника;
С. биология;
Д. геология;
Е. зоология.
2. Сабақ ұшынан ұзарып өседі ... жасушаларының бөлінуінің есебінен
А. өсу конусының;
В. камбий;
С. буынаралықтар негізін құрайтын ;
Д. сүрек ;
Е. өзек.
3. Өркен – ол ... сабақ.
А. түрі өзгерген сабақ;
В. жапырағы мен бүршігі бар сабақ;
С. гүлі бар сабақ;
Д. жапырағы бар сабақ;
Е. жемісі бар сабақ.
4. Тұқымдары нәруызға бай өсімдіктер:
А. үрмебұршақ, соя;
В. сұлы, қара бидай;
С. жоңышқа, қара сұлы;
Д. картоп, томат;
Е. сұлы, картоп.
5. Прокариоттарға жататындар:
А. Бактериялар;
В. бір жасушалы жасыл балдырлар;
С. көк жасыл балдырлар;
Д. саңырауқұлақтар;
Е. қыналар.
6. Микориза – бұл:
А.тамырдың бір түрі;
В. саңырауқұлақ пен өсімдік тамырының симбиозы;
С. паразитизм;
Д. ауру;
Е. Гифтар;
7. Бір жасушалы жануарлар тыныс алады:
А. желбезектермен;
В. өкпемен;
С. кеңірдекпен;
Д. желбезекпен және өкпемен;
Е. бүкіл денесімен.
8. Талшықты паразит:
А. кәдімгі амеба;
В. лямблия;
С. жасыл эвглена;
Д. кірпікшелі кебісше;
Е. кірпікшелі балантидий.
9. Құрылым деңгейі бойынша ішекқуыстылар типі ... жануарлар;
А. бір жасушалы
В. екі қабатты
С. үш қабатты
Д. целомды
Е. төрт қабатты
10. Бауыр құрттың аралық иесі
А. ірі қара мал;
В. кіші тоспа ұлуы;
С. адам;
Д. ит;
Е. шошқа.
11. Медузаға тән қоректену типі
А. өсімдіктекті;
В. жыртқыш;
С. паразитті;
Д. өсімдіктердің және жануарлардың қалдықтарымен;
Е. сапрофитті.
12. Шаянтәрізділерге тән тыныс алу мүшесі:
А. өкпе;
В. мантия;
С. желбезектер;
Д. артқы ішек;
Е. қысқыштар.
13. Адам үшін қауіпті(улы) буынаяқтылар:
А. қоңыздар, шыбындар;
В. шаяндар;
С. айшықты өрмекші;
Д. қарақұрт, бүйі, құршаян;
Е. жайылым кенелері.
14. Желінің атқаратын қызметі:
А. ас қорыту;
В. тыныс алу;
С. гомеостазды қамтамасыз ету;
Д. тірек;
Е. ыдырау өнімдерін шығару.
15. Адам жасушаларында жіпше болыу
А. бұлшықет ұлпасының жасушаларында;
В. эритроциттерде;
С. без жасушаларында;
Д. сперматозоидте;
Е. эпителий жасушаларында.
16. Сан сүйегіне жататыны:
А. үлкен садақ сүйегі;
В. ортан жілік;
С. тобық сүйегі;
Д. толарсақ сүйегі;
Е. шыбық сүйегі.
17. Ми бағанына кірмейді?
А. сопақша ми;
В. ортаңғы ми;
С. аралық ми;
Д. үлкен ми сыңарлары;
Е. ми көпіршесі.
18. Организмнің ішкі ортасын құрайды:
А. қан, лимфа;
В. қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы;
С. қан, лимфа, ұлпа және жұлын, ми сұйықтығы;
Д. қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы, безді ұлпа;
Е. қан, лимфа және жұлын.
19. Өкпе көпіршіктерінен оттек қанға өтеді
А. тыныс алғанда;
В. дем шығарғанда;
С. сергектікте;
Д. үнемі;
Е. Жүгіргенде;
20. Ішек таяқшалары(бактериялар) қай жерде тіршілік етеді?
А. асқазанда;
В. он екі елі ішекте;
С. тоқ ішекте;
Д. ауыз қуысында;
Е. аш ішекте.
21. Адамда синтезделмейтін, орны ауыстырылмайтын аминқышқылдары бар екені белгілі. Әсіресе балаларда олардың орнын толтыру үшін
А. жануартекті қоректі пайдалану;
В. тек өсімдіктекті қоректі пайдалану;
С. витаминдерді көбірек пайдалану;
Д. дәрі ішу керек;
Е. толық-үнемді тамақтану
22. Зәрдің түзілуі мен сүзілуі қай жерде жүреді?
А.несепағарда;
В. бүйрек астаушасында;
С. бүйрек шумақшасында;
Д. жинағыш түтікшелерде;
Е. қуықта.
23. Адам терлегенде жылудың бөліну мөлшері:
А. 13 %;
В. 30 %;
С. 70 %;
Д. 80%.
24. Адамның туылған соң ғана қызметін бастайтын мүшесі
А. өкпе;
В. бүйрек;
С. жүрек;
Д. өт;
Е. бауыр.
25. Көз мүшесінің құрылымы
А. көз бұршағы;
В. қабақтар;
С. торлы қабық;
Д. нұрлы қабық;
Е. қасаң қабық.
26. Адамның сөйлеуі жануарлар сигналынан ерекшеленуі, ол
А. адам тілі тек адамға түсінікті;
В. сөзбен түсіндірілетін түсініктердің ерекше болуымен;
С. тек ымдап емес, сонымен бірге дыбыстап түсіндіреді;
Д. шартты рефлекстер түзу мүмкіншілігімен;
Е. тек ымдап түсіндіру.
27. Молекулалық деңгейдегі көбею процесінің анықтамасы:
А. ДНҚ молекуласының өздігінен екі еселенуі;
В. жасушаның және оның органоидтарының бөлінуі;
С. өзіне ұқсас организмдерді өндіруі;
Д. ұлпа жасушаларының бөлінуі, табиғи регенерация;
Е. тіршіліктің маңызды қасиеті.
28. Алғаш рет тірі организмдерді латын тілінде қос атпен атауды ғылымға енгізді
А. Дж.Рей;
В. Ж.Б.Ламарк;
С. А. Северцов;
Д. К. Линней;
Е. Ч. Дарвин.
29. Ментор әдісімен И.В.Мичуриннің шығарған алма іріктемесі:
А. Александрия апорты;
В. Бельфлер- китайка;
С. Славянка;
Д. береқыстық;
Е. Антоновка.
30. Биосфераны өзгертетін қуатты фактор:
А. микроорганизмдер;
В. жануарлар;
С. табиғат;
Д. адам;
Е. ғылыми- техникалық прогресс.
ІІ нұсқа
1. Тірі жүйе ретіндегі жасушаның құрылымын, атқаратын қызметін және
қасиеттерін зерттейтін биология ғылымының бір саласы:
А. ботаника;
В. микология;
С. цитология;
Д. физиология;
Е. экология.
2. Ұрық тамыршасынан пайда болған тамыр ол
А. жанама ;
В. қосалқы ;
С. негізгі ;
Д. кіндік ;
Е. тамыр түктері.
3. Жарықта органикалық заттар түзіледі
А. жапырақ жұмсағының барлық жасушаларында(негізгі ұлпада);
В. бағаналы ұлпада;
С. борпылдақ ұлпада;
Д. жабын ұлпада;
Е. өткізгіш ұлпада.
4. Тостағанша және күлте гүлдің ... құрайды
А. гүлсағағын;
В. гүлтабаның;
С. аталығын;
Д. гүлсерігін;
Е.аналығын.
5. Бактерия жасушасында бар органоид
А. ядро;
В. митохондрия;
С. рибосома;
Д. гольджи аппараты;
Е. пластидтер.
6. Саңырауқұлақ қоректенеді
А. дайын органикалық затпен;
В. бейорганикалық затпені;
С. су, минералдық затпен;
Д. ауамен;
Е. сумен.
7. Атмосферадағы оттегін тірі ағзалар пайдаланады
А. қоректенуге;
В. тыныс алуға;
С. көбеюге;
Д. фотосинтезге;
Е. пластикалық алмасуға.
8. Ас қорытудың ішекқуыстыларға тән түрі, ас ... қорытылады
А. жасушаның ішінде;
В. қуыстың ішінде;
С. ішектің ішінде;
Д. жасушаның және қуыстың ішінде;
Е. ауыз қуысында;
9. Сиыр цепенінің тіршілік цикліндегі негізгі иесі
А. кіші тоспа ұлуы;
В. сиыр;
С. адам;
Д. ит;
Е. айқұлақ.
10. Моллюскаларды тамаққа пайдаланып, тіпті теңізде арнайы “плантацияда” өсіреді, ол
А. тоспа ұлуларды;
В. жалаңаш шырыштыларды;
С. кеме құрттарын;
Д. мидия мен устрицаларды;
Е. сегізаяқтарды.
11. Мүйізді ірі қараның, жылқының, түйенің қан ауруларын тасымалдайтын буынаяктылар
А. өрмекшілер;
В. жайылым кенесі;
С.тайга кенесі;
Д. құршаяндар;
Е. шаянтәрізділер.
12. Қандауыршаның қан тамырлар жүйесі ... типті
А. ашық;
В. тұйық;
С. аралас;
Д. артериалды;
Е. венозды.
13. Омыртқалы жануарлардың негізгі сезім мүшелері
А. 2;
В. 3;
С. 4;
Д. 5;
Е. 6.
14. Буын сүйектерінің байланысу тәсілі:
А. шамалы қозғалмалы;
В. жартылай қозғалмалы;
С. қозғалмалы;
Д. қозғалмайтын;
Е. жартылай қозғалмайтын.
15. Ағзаның иммунитетке жауап беру реакцияларын зерттеген ғалым:
А. Н.И.Вавилов;
В. И.П.Павлов;
С. И.И.Мечников;
Д. И.М.Сеченов;
Е. К.И.Скрябин.
16. Газ алмасуын өтетін жері:
А.көмекей;
В. ауатамыр;
С. өкпе көпіршігі;
Д. кеңірдек;
Е. аңқа.
17. Ақуызды ыдрататын фермент
А. амилаза;
В. липаза;
С. инсулин;
Д. пепсин;
Е. птиалин.
18. Қызметіне қарай жүйке жүйесінің бөлінуі:
А. соматикалық және вегетативті;
В. симпатикалық және парасимпатикалық;
С. орталық және симпатикалық;
Д. шеткі және симпатикалық;
Е. вегетативті және симпатикалық.
19. Терінің қызметіне жатпайды:
А. қорғаныштық;
В. тірек- қимылдық;
С. зәр шығару;
Д. дененің температурасын сақтау;
Е. тыныс алу.
20. Шартсыз рефлекс:
А. тіршілік барысында қалыптасады;
В. белгілі бір сигналға ғана түзіледі;
С. тұқым қуалайды;
Д. сыртқы сигналдарды ажырату негізінде қалыптасады;
Е.жоғары жүйке қызметінің негізінде қалыптасады.
21. Жыныс жасушасының ядросында хромосома саны
А. 12;
В. 23;
С. 46;
Д. 47;
Е. 24.
22. Г. Мендель зерттеуіндегі асбұршақтарға тән белгілер
А. айқас тозаңданушы өсімдіктер;
В. өздігінен тозаңданушы өсімдіктер;
С. көпжылдық өсімдіктер;
Д.белгілері онша білінбейтіндер;
Е. бунақденелілер арқылы тозаңданушылар.
23. Ағза құрылысын күрделендіретін органикалық дүние эволюциясының бағыты
А. идиоадаптация;
В. дегенерация;
С. ароморфоз;
Д. биологиялық регресс;
Е. идиоадаптация.
24. Алғашқы омыртқалылар ... дәуірінде пайда болды:
А. архей;
В. протерозой;
С. палеозой;
Д. мезозой;
Е. кайнозой.
25. Тірі ағзалардың өзара әсерінің және қоршаған тіршілік ортасымен өзара әсерінің заңдылықтарын зерттейтін биология ғылымының бір бөлімі:
А. физиология;
В. ботаника;
С. зоология;
Д. экология;
Е. анатомия.
26. Адамның қоршаған ортамен байланысы шегіне жетіп, тіршілік, шаруашылық әрекеттері нашарласа ол
А. зат айналым;
В. экологиялық кризис;
С. экологиялық статус;
Д. табиғи ресурстардың тозуы;
Е. өзін - өзі реттеу.
27. Күріш, борыққамыстың отаны:
А. Шығыс Азия орталығы;
В. Орталық Америка орталығы;
С. Жерорта теңізі орталығы;
Д. Оңтүстік Азияның тропиктік орталығы;
Е.Оңтүстік Батыс Азия орталығы.
28. Неміс биологі Р.Вирхов жасуша теориясына толықтыру енгізді- ол
А. барлық жасушалардың ядросы бар;
В. жасуша – барлық тірі организмдердің ең кіші құрылым бірлігі;
С. барлық өсімдіктермен жануарлар құрылысы ұқсас жасушалардан тұрады;
Д. жасуша тек жасушалардан түзіледі;
Е. барлық организмдердің жасушаларының химиялық құрамы бірдей.
29. Биохимиялық теория бойынша тіршілік:
А. мәңгі бар;
В. өлі денелерден өздігінен пайда болады;
С. басқа ғарыштардан келіп түсті;
Д. химиялық және физикалық заңдылықтарға сай жүретін процестердің
нәтижесінде қалыптасты;
Е. аса құдіретті ерекше күш жаратты.
30. Гормон - ол
А. қорекпен түсетін заттар;
В. организмнен шығатын заттар;
С. ішкі секреция бездері бөлетін биологиялық белсенді заттар;
Д. сыртқы секреция бездері бөлетін биологиялық белсенді заттар;
Е. термен бөлінетін заттар.
ІІІ нұсқа
1. Алғаш рет ғылымға «жасуша» терминін енгізген
А. А.Левенгук;
В. Т.Шванн;
С. Ч.Дарвин;
Д. Р. Гук;
Е. Р.Вирхов.
2. Жапырақтың ...ұлпасында лептесіктер кездеседі
А. эпидерма;
В. бағаналы ;
С. кеуек;
Д. өткізгіш;
Е. механикалық.
3. Түйнек ол түрі өзгерген
А. жер асты өркендер;
В. тамыр;
С. жапырақ;
Д. жер үстіндегі өркен;
Е. сабақ.
4. Екіүйлі өсімдік:-
А. алма;
В. жүгері;
С. қияр;
Д. қарасора;
Е. шие.
5 Гүлде қорғаныш қызметін атқарады
А. аталық;
В. түйін;
С. тостаған жапырақшалар;
Д. аналық;
Е. жіпше.
6 Жарық микроскобы ұлғайтып көрсетеді …рет
А. 2,5-10;
В. 20-25;
С. 200000 ;
Д. 3000;
Е. 100000;.
7 Күнбағыстың шыққан жері:
А. Мексика;
В. Оңтүстік Америка;
С. Индия;
Д. Австралия;
Е. Қытай.
8Хроматофор – бұл:
А. өсімдіктердің жасыл пигменті;
В. бір үлкен хлоропласт және бірнеше кішкентай;
С. көптеген дөңгелек хлоропластар;
Д. әрқашан бұралған лента;
Е. балдырлар органоиды.
9Автотрофты бактериялар
А. сутқышқылы ашыту бактериясы;
В. ауру тудыратын бактериялар;
С. азот бактериялар;
Д. күкірт бактериялары;
Е. метан түзетін бактериялар.
10Ағаштардың тамырларымен симбиоздік тіршілік етеді
А. ашытқы саңырауқұлақтар;
В. қастауыш;
С. ағашқұлақ;
Д. қайыңқұлақ;
Е. ақ зең.
11Амеба қозғалады?
А. еттері арқылы;
В. талшық арқылы;
С. кірпікшелері арқылы;
Д. жалған аяқтары арқылы;
Е. қозғалмайды, субстратқа бекінген.
12Талшықтыларқоректенеді:
А. автотрофты;
В. гетеротрофты;
С. қоректенудің екі типі де бар;
Д. паразиттер сияқты;
Е. жыртқыштар сияқты.
13 1892 ж. жасушасыз ағза – вирустарды ашқан ғалым:
А. Р.Гук;
В. Д.И.Ивановский;
С. В.А.Ковалевский;
Д. Ж.Б.Ламарк;
Е. И.И.Мечников.
14Гидра жазда көбейеді
А. денесінің көлденең бөлінуі арқылы;
В. бүршіктену арқылы;
С. ұзын бойына бөліну арқылы;
Д. аталық және аналық жасушалары арқылы;
Е. партеногенездік жолмен.
15 Иесі біреу ғана болатын паразиттық құрт
А. ақ планария;
В. адам аскаридасы;
С. сиыр цепені;
Д. бауырсорғыш;
Е. Гидра;
16Ағаштарды, кемелерді, теңіз порттарының жағасындағы құрылыстарды бүлдіретін былқылдақдене
А. мидия;
В. кеме құрты;
С. устрица;
Д. жалаңаш шырыштар;
Е. сегізаяқ.
17Буылтық құрттар тыныс алады …арқылы
А. желбезек ;
В. өкпе;
С. трахеялар ;
Д. демтүтік ;
Е. ылғалды жұқа терісі .
18Қан тамырлар жүйесінің типі бунақденелілерге тән:
А. қан тамырлар жүйесі болмауы;
В. ашық;
С. жабық;
Д. капиллярлы;
Е. қан тамырлар жүйесі тіршілік барысында өзгеріп отырауы;.
19Торсылдақ жоқ балықтар
А. алабұғада;
В. шортанда;
С. акулада;
Д. сазанда;
Е. шабақта.
20Жойылып біткен жорғалаушылар ...дәуірінде басым болған
А. кайназой;
В. архей;
С. мезозой;
Д. палеозой;
Е. төрттік
21Қаңқа бұлшықеттері ...ұлпасынан түзілген
А. эпителий;
В. бірыңғай салалы ет;
С. ерекше құрылысты көлденең жолақты ет;
Д. дәнекер;
Е. көлденең жолақты.
22Жануарлар мен адам жасушасында жоқ органоид:
А.хромосома;
В.митохондрия;
С. лизосома;
Д. хлоропласт;
Е. рибосома.
23Қанның құрамына кірмейтін жасушалар
А. лимфоциттер;
В. лейкоциттер;
С. нейрондар;
Д.эритроциттер;
Е. тромбоциттер.
24Тыныс алу жүйесіне кіреді:
А. дыбыс саңылауы, өкпе, кеңірдек, ауатамыр, асқазан;
В. ауатамыр, аңқа, көмей, көмекей;
С. кеңсірік, асқазан, өкпе;
Д. мұрын қуысы, аңқа, кеңірдек, ауатамыр, өкпе;
Е. ауатамыр, өкпе, тіл, кеңірдек.
25Көмірсулардың алмасуына қатысатын гормонның атын ата:
А. птиалин;
В.инсулин;
С. липаза;
Д. адреналин;
Е. лизоцим.
26Асқорыту процесін зерттегені үшін Нобель атындағы сыйлықты иеленген
физиолог
А. Н.И.Вавилов;
В. И.П.Павлов;
С. И.И.Мечников;
Д. И.М.Сеченов;
Е. К.И.Скрябин.
27Көздің жарық қабылдайтын жасушалары орналасқан
А. қасаң қабықшасында;
В. торлы қабықшасында;
С. шыны тәрізді денесінде;
Д. көз бұршағында;
Е. тамырлы қабықшасыда.
28Рефлекторлық доға арқылы өтеді
А. рефлекс;
В. тітіркену;
С. қозу;
Д. сезгіш нейрон;
Е. қимыл нейрон.
29Тірі ағзалардың қарапайымдалуына әкеліп соқтырады
А.ароморфоз;
В. идиоадаптация;
С. морфологиялық регресс, дегенерация;
Д. биологиялық прогресс;
Е. морфологиялық прогресс.
30Абиотикалық экологиялық факторлар:
А. адамның іс - әрекеті;
В. жарық, температура;
С. жекеленген түрлердің арасындағы қарым – қатынас;
Д. популяциялар арасындағы қатынас;
Е. жер бетінің өсімдік жамылғысы.
ІV нұсқа
1. Қазақ арқар – меринос қой тұқымының авторлары:
А. Ж.С.Бутарин, А.К.Есенжолов, Е.В.Большакова;
В. В.А.Бальмонт;
С. В.А.Хитенов;
Д. Ю.И.Барминцев, Н.И.Нечаев;
Е. С.С.Рзабаев, А.Жұмағұлов.
2. Тірек тамыры бар өсімдік:
А. нарғызгүл;
В.батат;
С. ақбүйрек;
Д. үнді фикусы;
Е. картоп.
3. Жылдық сақиналар түзіледі …жасушаларынан
А. камбий ;
В. өзек ;
С. қабық;
Д. сүрек;
Е. тін .
4. Органикалық заттар түзіледі?
А. пиязшықта;
В. тек жапырақта;
С. тамырда;
Д. жемісте;
Е. хлоропластары бар жер беті мүшелерінде.
5. Тұқым пайда болады
А. аналықтан;
В. тұқымбастамадан;
С. жұмыртқажасушадан;
Д. ұрық қапшығынан;
Е. аталықтан.
6. Гүл дегеніміз:
А. жерасты өркен;
В. қысқарған өркен;
С. түрі өзгерген жапырақ;
Д. сабақтың бөлігі;
Е. түрі өзгерген басқа мүше.
7. Бір жасушалы балдырлар
А. спирогира;
В. хлорелла;
С. улотрикс;
Д. кладофора;
Е. порфира.
8. Алғашқы құрлық өсімдіктер
А. саңырауқұлақтар;
В. қыналар;
С. псилофиттер;
Д. мүктер;
Е. балдырлар.
9.Бұршақтұқымдас өсімдіктерімен селбесіп тіршілік ететін бактериялары
А. шіріту ;
В. күкірт ;
С. түйнек;
Д. ауру тудыратын;
Е. май қышқыл .
10Саңырауқұлақтар жатады?
А. прокариоттарға;
В. эукариоттарға;
С. фототрофтарға;
Д. хемотрофтарға;
Е. афтотрофтарға
11.Жасыл эвгленаның ерекшеліктері
А. қызыл көзшенің болуы;
В. қылаулатқышының болуы;
С. кірпікшелердің болуы;
Д.гетеротрофты жолмен қоректенуі;
Е. жүйке жүйесініңболуы.
12.Маржан полиптер тіршілік етеді
А. өзендерде, ағынды тоғандарда;
В. ағынсыз тоғандарда;
С. теңіздерде;
Д. тұщы сулы тоғандарда;
Е. топырақта.
13.Қосжақтаулы былқылдақденелілердің тыныс алу мүшесі:
А. желбезек;
В. өкпе;
С. кеңірдек;
Д. желбезек және өкпе;
Е. бүкіл денесі.
14Ағза зертханасы деп аталады:
А. бауыр;
В. қарын;
С. тік ішек;
Д. аш ішек;
Е. ауыз.
15Ғалым Н.И.Вавилов дәлелдеді:
А. астық тұқымдасы түрлерін;
В. органикалық заттар маңызын;
С. мәдени өсімдіктірді өсіруді;
Д. мәдени өсімдіктердің шыққан орталығын;
Е. фотосинтезді.
16. Организмдердің күн мен түннің ұзақтығына жауап қайтарып анықтай білуі:
А. физиологиялық бейімделу;
В. биологиялық сағат;
С. фотопериодизм;
Д. маусымдық өзгерістерге бейімделу;
Е. биологиялық ырғақ.
17 Жердің қатты қабаты:
А. литосфера;
В. биосфера;
С. атмосфера;
Д. гидросфера;
Е. ноосфера.
18 Көз алмасына кірмейтіндер:
А. тор қабықша және қарашық;
В. қабақ және жас бездері;
С. шыны тәрізді дене және нұрлы қабықша;
Д. тамырлы қабықша және сары дақ;
Е. көз бұршағы және қасаң қабықша.
19Тұмауды қоздырушылар:
А. бактериялар;
В. саңырауқұлақтар;
С. вирустар;
Д. шаң – тозаңдар;
Е. құрттар.
20 Қан ұйымайтын ауру:
А. гемофилия;
В. гастрит;
С. дальтонизм;
Д. менингит;
Е. мешел.
21 Сыртынан қарағанда жасырын қалатын белгі:
А. альтернативті;
В. гомозиготалы:
С. гетерозиготалы;
Д. доминантты;
Е. рецессивті.
22 “Ми рефлекстері” деген ғылыми еңбекті жазған:
А. Н.И.Пирогов;
В. И.П.Павлов;
С. И.М.Сеченов;
Д. И.И.Мечников;
Е. П.К.Анохин.
23Басы болмайтын ұлулар:
А. жүзім ұлуы;
В. сегізаяқ;
С. жалаңаш шырыш;
Д. айқұлақтар;
Е. тоспа ұлулар.
24 Әрбір бейімделушілік пен жиынтық белгілердің ұрпақтан - ұрпаққа
таралатын негізі:
А. қарқынды көбею;
В. қолдан сұрыптау;
С. тұқым қуалайтын өзгергіштік;
Д. жаттығу;
Е. тұқым қуаламайтын өзгергіштік.
25 Ағзадағы негізгі энергия көзі:
А. нәруыз;
В. май;
С. дәрумен;
Д. көмірсу;
Е. аминқышқылы;
26 Құрылысы мен шығу тегі бір – біріне сәйкес келетін дене мүшелері:
А. регенерациялық;
В. рудименттік;
С. атавизмдік;
Д. аналогиялық;
Е. гомологиялық.
27Гомозиготалы генотип:
А. Вв;
В. ВВ;
С. Dd;
Д. Сс;
Е. Аа.
28Биосфера энергияны алады:
А. микроорганизмдерден;
В. жануарлардан;
С. тау жыныстарынан;
Д. күн сәулесінен;
Е. өсімдіктерден.
29Партеногенез деген:
А. сомалық жасушаның бөлінуі;
В. қарапайым бөліну;
С. гаметалардың түзілуі;
Д. ұрықтанбаған жұмыртқажасушасынан ұрықтың дамуы;
Е. ұрықтану арқылы көбею.
30. Жануарлардың құрлыққа шығу дәуірі:
А. палеозой;
В. протерозой;
С. мезозой;
Д. архей;
Е. кайнозой.
V нұсқа
1.1920–1930 жылдары «Өсімдіктану» оқулығын жазған ғалым:
А. Ж.М.Кудерин;
В. Б.М Мусин;
С. Х. Д.Досмұхамедов;
Д. Ш.Ж. Әлиев.
2. Құрылысы, шығу тегі және атқаратын қызметі ұқсас жасушалар тобы:
А. ағза;
В. мүше;
С. жасуша;
Д. ұлпа;
Е. органоид.
3.Жидек жемісті өсімдік:
А. шие;
В. алхоры;
С. шетен;
Д. шабдалы;
Е. қызан(томат).
4. Жылу сүйгіш өсімдік–
А. қауын;
В. сәбіз;
С. бидай;
Д. қара бидай;
Е. бұршақ.
5. Ақ мүк деп аталу себебі:
А. ризоидтары болмағандықтан;
В. өлі жасушаларының іші ауаға толы болғандықтан;
С. тамыры болмағандықтан;
Д. батпақта өсетіндіктен;
Е. шымтезекке айналуынан.
6. Қынада органикалық зат түзетін:
А. зең саңырауқұлағы;
В. түйнек бактериясы;
С. мүк;
Д. балдыр;
Е. қалпақшалы саңырауқұлақ.
7. Жасыл эвгленаның көбеюі ... арқылы
А. көлденең екіге бөліну ;
В. жыныссыз ұзыннан бөліну ;
С. бүршіктену ;
Д. циста түзу;
Е. жынысты жасушасы.
8. Атпа жасушалары:
А. тек теңіз қызыл маржандарға тән;
В. тек гидраға тән;
С. барлық ішекқуыстыларға тән;
Д. адамға қауіпті медузаның кейбір түрлеріне тән;
Е. тек актинияға тән.
9. Шұбалшаңдардың класы ... құрттар
А. сорғыш ;
В. аз қылтанды;
С. кірпікшелі;
Д. таспа ;
Е. көпқылтанды.
10. Өкпе арқылы тыныс алмайтын жануарлар:
А. жорғалаушылар;
В. қосмекенділер;
С. сүтқоректілер;
Д. балықтар;
Е. құстар.
11. Шаянның суда тіршілік етуі ... байланысты
А. өкпесі арқылы тыныс алуына ;
В. ауа қапшығына ;
С. дене тұрқына;
Д. желбезек арқылы тыныс алуына;
Е. хитинды жабынына.
12. Басы болмайтын ұлулар:
А. айқұлақ;
В. сегізаяқ;
С. жалаңаш шырын;
Д. жүзім ұлуы;
Е. тоспа ұлулар.
13. Ағзаның өсуін реттейтін гормон бөлетін без:
А. бауыр;
В. сілекей без;
С. гипофиз;
Д. ұйқы без;
Е. бүйрек үсті безі.
14. Шамалы қозғалмалы сүйектер:
А. төменгі жақ сүйек;
В) Жамбас белдеу және ортан жілік
С) Омыртқа
Д) Бассүйек
Е) Иық белдеу және бұғана
15. Эритроциттің қызметі:
А) Антиденелерді жасауға қатысады
В) Оттегіні тасымалдайды
С) Қанның ұюына қатысады
Д) Бактерияларды залалсыздандырады
Е) СО2 – мен берік байланысын реттейді
16. Қарында қорытыла бастайды:
А) Минералды тұздар
В) Нәруыз
С) Дәрумендер
Д) Май
Е) Көмірсу
17. Адам терісінің сыртқы қабатын құрайтын ұлпа:
А) Эпителий
В) Бұлшықет
С) Май
Д) Сүйек
Е) Дәнекер
18. Құлақ құлығы ... қорғайды
А) Дыбыстан
В) Желден
С) Шаң–тозаңнан және микробтардан
Д) Судан
Е) Шудан
19. «Ми рефлекстері» деген кітаптын авторы:
А) Павлов И:П
В) Сеченов И:М
С) Мечников И:И
Д) Пирогов Н.И
Е) Анохин П.К
20. Митоздың бөліну кезінде хромосомалар :
А) Бір жұп хромосомаға көбееді
В) Екі есе азаяды
С) Екі есе көбейеді
Д) Кездейсоқ өзгеріске ұшырайды
Е) Өзгеріссіз сақталады
21.Мендель тәжірибесінде белгілердің тұқымқуалауын зерттеудегі қолданған әдіс:
А)Биохимиялық
В) Гибридологиялық
С) Цитогенетикалық
Д) Гениологиялық
Е) Егіздік
22.Эволюцияның қозгаушы күшіне жатпайтыны:
А) Тұқымкуалаушылық
В) Табиги сұраптау
С) Тіршілік үшін курес
Д) Тұқымкуалаушылық өзгергіштік
Е) Бейімдеушілік
23. Тіршілік етуге барынша қолайлы фактор:
А) Оптималды
В) Максимум
С) Бейбиотикалық ( абиотикалық)
Д) Биотикалық
Е) Минимум
24.Қалпақшалы саңырауқұлақтар белгілі бір ағаштардың түбінде өсу себебі:
А) Саңырауқұлақты қатты желден қорғайды.
В) Қажетті ағзалық заттар алады.
С) Күн сәулесінің тікелей түсуінен сақтайды.
Д) Ағаш түбіндегі шіріндімен қоректену үшін.
Е) Саңырауқұлақтарға тірек болады.
25. Шыршаның тіршілік ұзақтығы:
А) 200 жыл
В) 120-300 жыл
С) 150 жыл
Д) 100 жыл
Е) 90 жыл
26. Горилланың адамға жақындық белгісі:
А) Жалпақ төс сүйегі
В) Қол; бас, табан; жамбас құрылысы
С) 12 жұп қабырғасы
Д) Аяқ–қолының мөлшері
Е) Бассүйек құрылысы
27. Жердің саналы қабығы:
А) Ноосфера
В) Гидросфера
С) Биосфера
Д) Литосфера
Е) Атмосфера
28. Жануарлардың құрылыққа шығу дәуірі:
А) Палеозой
В) Кайнозой
С) Мезозой
Д) Архей
Е) Протерозой
29. Мекендейтін иесінің қоректік заттарын пайдаланып, тіршілік ету:
А) Серіктестік
В) Арамтамақтық
С) Бәсекелестік
Д) Жыртқыштық
Е) Селбесу
30. Прокариоттарға жататындар:
А) Жануарлар
В) Бактериялар
С) Саңырауқұлақтар
Д) Қарапайымдар
Е) Мүктер
VІ нұсқа
1. Микроскоптың препаратқа жарық түсіретін бөлімі:
А) Окуляр
В) Бұранда
С) Штатив
Д) Айнасы
Е) Объектив
2. Жасушаның көбею қызметін атқарады:
А) Пластид
В) Ядро
С) Цитоплазма
Д) Вакуоль
Е) Қабықша
3. Өсімдіктің жер асты мүшесі:
А) Сабақ
В) Тұқым
С) Жапырақ
Д) Тамыр
Е) Гүл
4. Телу дегеніміз:
А) Өсімдіктерді тұқымнан көбейту
В) Тамыр арқылы көбейту
С) Өсімдіктердің тамырларын ұластыру
Д) Бір өсімдік бөлігін екінші өсімдік бөлігіне ұластыру
Е) Қалемшелер арқылы көбейту
5. Қос жарнақты өсімдік:
А) Жауқазын
В) Сұлы
С) Арпа
Д) Қарабидай
Е) Үрмебұршақ
6. Қарақүйе паразит саңырауқұлағы бидайға ..... кезінде түседі:
А) Өнім жинап бастыру
В) гүлдену
С) Түптену
Д) Масақтану
Е) Балауыздану
7. Сүтқоректілердің қорегі ауыз қуысынан кейін ...... түседі:
А) Жемсауға
В) Ішекке
С) Жұтқыншаққа
Д) Он екі елі ішекке
Е) Қарынға
8. Ми сауытына жатпайтын сүйек:
А) шүйде
В) Жақ
С) Төбе
Д) маңдай
Е) самай
9. Плазманың көп бөлігі:
А) Минералды тұздар
В) майлар
С) нәруыз
Д) глюкоза
Е) су
10.Адам ағзасындағы сілекей безінің саны ... жұп
А) 2 жұп
В) 3 жұп
С) 4 жұп
Д) 8 жұп
Е) 10 жұп
11.Түрді латын тілінде қос атпен атауды ғылымға ұсынған ғалым:
А) К. Линней
В) К.Ф. Рулье
С) Т. Шванн
Д) Ж.Б.Ламарк
Е) Ч.Дарвин
12.Ағзадағы тіршілік құбылыстарын және мүшелердің қызметін зерттейтін ғылым:
А) Медицина
В) Экология
С) Гигиена
Д) Физиология
Е) Тәнтану
13.Өсімдіктің азот жинақтаушы – түйнек бактериялары орналасқан орны:
А) Тұқым
В) Жапырақ
С) Сабақ
Д) Тамыр
Е) Жеміс
14.Шымтезек мүгінің құрылысы:
А) Ризоид, сабақ
В) Тамыр, сабақ, жапырақ
С) Гүл, жеміс,тұқым
Д) Ризоид, сабақ, жапырақ
Е) Сабақ, жапырақ
15.Денесі бағана тәрізді, гүлде ұқсайтын ішіккуысты:
А) Гидра
В) Полиптер
С) Аурелия
Д) Қызыл маржан
Е) Шаршылы медуза
16.Үшкірқұрттың тіршілік ететін жері:
А) Ми
В) Тоқ ішек
С) Бауыр
Д) Ауыз қуысы
Е) Ішек
17.Бунақденелілердін қанайналым мүшесі:
А) Тұйық
В) Ашық
С) Жоқ
Д) Аралас
Е) екі шеңберлі
18.Жиырылуға қабылетті ұлпа:
А) Эпителий
В) Сүйек
С) Дәнекер
Д) Жүйке
Е) Бұлшыкет
19.Ағзадағы негізгі энергия қоры:
А) Дәрумен
В) Аминоқышқылы
С) Көмірсу
Д) Май
Е) Ақуыз
20.Бактерофаг – бұл
А) Бактерияны зақымдаушы вирус
В) Вирус пен бактерияның тобы
С) Балдырлар мен саңырауқұлақтардың тобы
Д) Эукариотты жасушаларды жансыздандыратын бактериялар
Е) Бактериядағы жасушаның бөлігі
21.Көз алмасының қасаң қабықшасы:
А) Қанмен қамтамасыз етеді
В) Бояғыш заттың ( пигмент) мөлшері мен таралуын анықтайды
С) Көз ішіне сәуленің түсуін реттейді
Д) Жарық сәулесін еркін өткізеді
Е) зақымданудан қорғайды
22.Мейоздық жолмен бөлінетіндер:
А) Эмбриондық ұлпалар
В) Жыныс жасушалары
С) Прокариоттар
Д) Зақымдалған ұлпалар
Е) Эпителий ұлпасы
23.Жануарлар селекциясында депрессияға ұшырататын әдістер:
А) Жақын, туыстар арасындағы сұраптау
В) Жаппай сұраптау
С) Жеке сұраптау
Д) Әріден будандастыру
Е) Тұқымаралық сұраптау
24.Қасқырдың бөкенге шабуылы:
А) Бәсекелестік
В) Селбесу
С) Жыртқыштық
Д) Арамтамақтық
Е) Серіктестік
25.Фенотип дегеніміз ... жиынтығы
А) Сыртқы және ішкі ағза белгілерінің.
В) Тек сыртқы ағза белгілерінің.
С) Ағзадағы гендер .
Д) Тұқымқуалау факторлар.
Е) Тек ішкі ағза белгілерінің .
26.Итшабақ дегеніміз –
А) уылдырық
В) ұрықтанған жұмыртқа
С) жас балық
Д) құйрықтылар отрядына жататын қосмекенділер
Е) бақаның дернәсілі
27.Хромасомалар орналасады:
А) Лизосомада
В) Ядрода
С) Рибосомада
Д) Цитоплазмада
Е) Клетка орталығында
28.Қырық буыннан көктемде дамиды:
А) Жасыл өркендер
В) Масақшасы бар қоңыр өркендер
С) Қосалқы тамырлар
Д) Тамырсабақ
Е) Сабақ
29.Жарғаққанаттылар отрядына жатады:
А) Таракан
В) Қандала
С) Шілділік
Д) Балара
Е) Шекшек
30.Адамдағы атавизм белгілері:
А) Көздегі үшінші қабақ
В) Соқыршегі
С) Шонданай сүйегі
Д) Құлақ қылқаны
Е) Көп емшектік
VІІ нұсқа
1. Қазақтың арқар – меринос қойының қолтұқымын шығарған ғалым:
А) Ж.Кудерин
В) Х.Досмұхамедов
С) А. Жандеркин
Д) А. Бақбергенов
Е) Ш. Әлиев
2. Жабайы өсімдіктер:
А) Өздігінен өсіп–өнетін өсімдіктер
В) Бақша өсетіндер
С) Сәбіз, қауын, қияр
Д) Жұмыршақ, асқабақ, түймедағы
Е) Жоңышқа, қызан, итмұрын
3. Сабақтың дәл ортасында орналасқан қабат:
А) Тін
В) Сүрек
С) Тоз
Д) Өзек
Е) Камбий
4. Пияз, шие,наурызгүл гүлшоғыры:
А) Күрделі шатыршагүл
В) Шоқпарбасгүл
С) Жай шатыршагүл
Д) Сыпыртқыгүл
Е) Собық
5. Күн жылынғанда егіледі:
А) Сұлу
В) Қауын
С) Сәбіз
Д) Арпа
Е) Бидай
6. Бұршақтұқымдас өсімдікке тән белгі ... аналық, ... аталық
А) 1; 3 .
В) 1 ; 5
С) 1 ; 7.
Д) 1 ; 10.
Е) 1 ; 11.
7. Паразитті қарапайымдыларға жатады –
А) Сәулелер
В) Кәдімгі амеба
С) Кірпікшелі кебісше
Д) Қабыршақты тамыраяқ
Е) Дизентерия (қантышқақ) амеба
8. Үш ағзаның селбесуінен құрылған өсімдік:
А) Қалпақшалы саңырауқұлақ
В) Зең санырауқұлақ
С) Балдыр
Д) Түйнек бактерия
Е) Қына
9. Тарақанның ауызы бейімделген:
А) Үгуге
В) Сүзуге
С) Шаншып соруға
Д) Соруға
Е) Кеміруге
10. Балықтың арнайы сезім мүшесі бұл:
А) Иіс сезу
В) Есту
С) Бүйір сызығы
Д) көру
Е) сипап беру
11. Өкпенің сыртқы қабатының атауы:
А) Түтікшелер
В) Кедір-бұдыр қабықша
С) Көпіршіктер
Д) Сероз
Е) Плевра (сіріқауыз)
12. Қысы-жазы адамның дене температурасы ...
А) 38º
В) 39º
С) 36,6º
Д) 38,5º
Е) 35º
13. Фенотип дегеніміз... жиынтығы
А) Сыртқы және ішкі ағза белгілерінің
В) Тек сыртқы ағза белгілерінің
С) Ағзадағы гендер
Д) Тұқымқуалау факторлар
Е) Тек ішкі ағза белгілерінің
14. Автотрофтылар ол
А) Жануарлар
В) Саңырауқұлақтар
С) Өсімдіктер
Д) Бактериялар
Е) Адам
15. Биосфера туралы ілімнің негізін қалаған:
А) И.И.Шмальгаузен
В) В.И.Вернадский
С) С.С. Четвериков
Д) Н.И.Вавилов
Е) А.Н.Северцев
16. Биіктігі 50 метрге жететін балдыр:
А) Хлорелла
В) Улотрикс
С) Қызыл балдыр
Д) Ламинария
Е) Хламидомада
17. Мизан өрмекшісі тіршілік етеді мекені-
А) Сарайда
В) Суда
С) Бауда
Д) Үйде
Е) Бақшада
18. Ақсұлама денесін құрайтын ұлпаларға жатпайтыны:
А) Бұлшық ет
В) Дәнекер
С) Жүйке
Д) Қан
Е) Жабын
19. Аралас секреция бездеріне жататын.
А) Тері
В) Ұйқы
С) Бүйрек үсті
Д) Қалқанша
Е) Гипофиз
20. Фагоцитоз дегеніміз:
А) Лейкоциттердің микроорганизімдерді сіңіріп қорыту.
В) Лейкоциттер
С) Лейкоциттердің тіршілігі
Д) Жасушаның бөгде заттарды ерітуі
Е) Бұзылған лейкоциттер
21. Қанның қызметіне жатпайтыны
А) Заттарды тасымалдау
В) Оттегін тасымалдау
С) Дене температурасын реттеу
Д) Ағзаны қорғау
Е) Заттарды артық қорға жинау
22. Сілекей безінің қызметі
А) Қантты ыдыратады
В) Майды ұсақ тамшыларға ыдыратады
С) Асты ұсақтап, ақуызды ыдыратады
Д) Асты шылап, крахмалды ыдыратады
Е) Астың жұтылуын жеңілдетеді
23. Жоғары дәрежелі мінез– құлық физиологиялық негізін қалаушы галым:
А) И.П.Павлов
В) Н.П.Пирогов
С) Л.Пастер
Д) В.В.Парин
Е) И.М.Сеченов
24. Өлі табиғатты құрайтын жеке құрамды бөліктерге жататын фактор:
А) Оптималды
В) Антропогендік
С) Биотикалық
Д)Абиотикалық ( бейбиотиқалық
Е) Шектеуші
25. Табиги биогеоценоздар-:
А) Табиги сұрапталудың әсерінен пайда болады
В) Техникамен өңделеді
С) Қолдан сұраптаудың әсерінен пайда болады
Д) Адам арқылы реттеледі
Е) Адам қатысып өнім алынады
26. Өсімдіктердің құрылыққа бейімделе бастау дәуірі:
А) Мезозой
В) Кайнозой
С) Палеозой
Д) Архей
Е) Протерозой
27.Ұқсас қызмет атқаратын, бірақ шығу тегі басқа мүшелер:
А) Регенерациялық
В) Атавизм
С) Рудименттік
Д) Гомологиялық
Е) Аналогиялық
28.Түрдің генотипі ААВв болатын гаметалары:
А) АА, Ва
В) Ааа
С) АВ, Ав
Д) АВ
Е) ААВ
29.Синантроптың қаңқа қалдығы табылған жер:
А) Австралия
В) Азия
С) Германия
Д) Европа
Е) Китай
30. Түсті ажырата алмайтын ауру:
А) Гипотония
В) Диабет
С) Дальтонизм
Д) Гипертония
Е) Анемия
VІІІ нұсқа
1. Тірі табиғатқа жатады:
А) Ауа
В) Тау жыныстары
С) Жер
Д) Су
Е) Өсімдік
2.Жасушаның көбею қызметін атқарады:
А) Цитоплазма
В) Қабықша
С) Вакуоль
Д) Пластид
Е) Ядро
3. Жапырақ жүйкелерін құрады:
А) Борпылдақ ұлпалар
В) Бағаналы ұлпалар
С) Өткізгіш және тірек ұлпалар
Д) Қор жинаушы ұлпалар
Е) Лептесіктер
4 Өсімдіктің вегетативті мүшелері:
А) Гүл
В) Тұқым
С) Тұқымбастама
Д) Жеміс
Е) Тамыр, сабақ, жапырақ
5. Ұрықтан дамитын тамыр:
А) Ауатамыр
В) Жанама
С) Шашақ
Д) Негізгі
Е) Қосалқы
6. Гүлдің негізгі бөлігі:
А) Аталық және аналық
В) Күлтежапырақша
С) Гүлтабан және аналық
Д) Тостағанжапырақша
Е) Тозаңқап және аталық жіпше
7. Сүйекті құрғақ жемісті өсімдік:
А) Қызан
В) Көкнәр
С) Тұшала
Д) Бидай
Е) Грек жаңғағы
8.Тұқымның өнуіне қажет емес жағдай:
А) Су
В) Ауа
С) Жел
Д) Жылу
Е) Топырақ
9. Пияз, сарымсақ тұқымдасы:
А)Бұршақ
В) лалагүл
С) Астық
Д) Алабота
Е) Раушангүл
10.Мүк спораларының пісіп жетілетін орны:
А) Тамырда
В) Ризоидтарда
С) Қауашақта
Д) Жапырақта
Е) Сабақта
11Хламидомонада қозғалады ... арқылы
А) «Көзшесі»
В) Талшықтары
С) Ядро
Д) Хромотофор
Е) Қабықша
12Қалпақшалы улы саңырауқұлақ:
А) Жалған түбіртек
В) Ақ саңырауқұлақ
С) Арышқұлақ
Д) Түлкіжем
Е) Майқұлақ
13.Қосжақтаулы ұлы - ол
А) Тоспа ұлы
В) каракатица
С) Мидия
Д) Кальмар
Е) қошқармұйіз ұлу
14. Гидраның қозғалуы ... байланысты:
А) Көбею жасушасына
В) Асқорыту жасушасына
С) Аралық жасушасына
Д) Атпа жасушасына
Е) Бұлшыкет талшығына
15. Жұмыртқа– дернәсіл–қуыршақ– имаго сатысы көбеюдің мына түріне жатады:
А) Жұмыртқа салу
В) Толық түрленіп даму
С) Гермафродит
Д) Уылдырық шашу
Е) Шала түрленіп даму
16 Ақ сұламаның көбеюі:
А) Жыныссыз бүршіктену
В) Жынысты жолмен дара жынысты
С) Екіге тура бөліну арқылы
Д) Жынысты жолмен қос жынысты
Е) Жынысты бөлшектену
17. Буылтық құрттардың зәр шығару мүшесі:
А) Әр буылтықтағы имек түтікше
В) Аузы
С) Әр буылтықтағы шұқырақ
Д) Желбезек
Е) Терісі
18. Полиптер –
А) Көп табанды
В) Көп бүршікті
С) Көпаяқты қозғалмайтындар
Д) Көп симметриялы
Е) Көп қармалауышты
19. Балықтың арнайы сезім мүшесі бұл–
А) Иіс сезу
В) Есту
С) Бүйір сызығы
Д) Көру
Е) Сипап сезу
20. Кесірткенің терісі:
А) Тері безінен сұйық шырыш бөлініп тұрады:
В) Дымқыл
С) Қабыршақты, құрғақ
Д) Тікенекті өскіншелі
Е) Жалаңаш ( жылтыр)
21. Жүйке жасушаның атауы:
А) Нейрон
В) Түйін
С) Аксон
Д) Дендрит
Е) Жүйке
22. Бұлшықет сүйекке ... арқылы байланысады:
А) Шеміршек
В) Сіңір
С) Буын
Д) Эпителий ұлпасы
Е) Бұлшықет шоғы
23. Қан жасушаларын бөліп алғанда қалатындар:
А) Плазма
В) Физиологиялық ерітінді
С) Сарысу
Д) Гемоглобин
Е) Гамма–глобулин
24. .Жүректің оң жақ қарыншадан шығатын қантамыр:
А) Қолқа
В) Көктамыр
С) Өкпе көктамыры
Д) Өкпе салатамыры
Е) Қылтамыр
25. Егер аналықта 12 хромосома болғанда мейоздық бөліну кезеңінен соң жасушадағы хромосома
жиынтығы:
А) 4
В) 6
С) 12
Д) 18
Е) 24
26 Селекция деген сөздің мағынасы:
А) Өзгерту
В) Бейімділік
С) Будандастыру
Д) Қолға үйрету
Е) Іріктеу, сұраптау
27 . Табиғатта эволюциялық процестің басты факторы–
А) Көбею қарқындылығы
В) Қолдан сұрыптау
С) Тіршілік үшін курес
Д) Табиғи сұрапталу
Е) түраралық күрес
28.Продуценттер дегеніміз:
А) Адам
В) Өсімдіктер
С) Жануарлар
Д) Вирустар
Е) Саңырауқұлақта
29..Неондертальдықтар–
А) Жартылай маймылдар
В) Ертедегі адамдар
С) Тік жүретін адам
Д) Саналы адам
Е) Антропоидтар ( адамтектес маймылдар)
30. Аминқышқылдарынан тұратын, жасушаның негізгі құрылыс материалы:
А) ДНҚ
В) Нәруыздар
С) Көмірсулар
Д) Майлар
Е) АТФ
1. Тірі ағзаларды зерттейтін ғылым:
А. география;В. ботаника;С. биология;Д. геология;Е. зоология.
Д. геология;Е. зоология.
2. Сабақ ұшынан ұзарып өседі ... жасушаларының бөлінуінің есебінен
А. өсу конусының; В. камбий; С. буынаралықтар негізін құрайтын ; Д. сүрек ; Е. өзек.
3. Өркен – ол ... сабақ.
А. түрі өзгерген сабақ; В. жапырағы мен бүршігі бар сабақ;
С. гүлі бар сабақ; Д. жапырағы бар сабақ; Е. жемісі бар сабақ.
4. Тұқымдары нәруызға бай өсімдіктер:
А. үрмебұршақ, соя; В. сұлы, қара бидай; С. жоңышқа, қара сұлы; Д. картоп, томат;
Е. сұлы, картоп.
5. Прокариоттарға жататындар:
А. Бактериялар; В. бір жасушалы жасыл балдырлар; С. көк жасыл балдырлар;
Д. саңырауқұлақтар; Е. қыналар.
6. Микориза – бұл:
А.тамырдың бір түрі; В. саңырауқұлақ пен өсімдік тамырының симбиозы;
С. паразитизм; Д. ауру; Е. Гифтар;
7. Бір жасушалы жануарлар тыныс алады:
А. желбезектермен; В. өкпемен; С. кеңірдекпен; Д. желбезекпен және өкпемен;
Е. бүкіл денесімен.
8. Талшықты паразит:
А. кәдімгі амеба; В. лямблия ; С. жасыл эвглена; Д. кірпікшелі кебісше;
Е. кірпікшелі балантидий.
9. Құрылым деңгейі бойынша ішекқуыстылар типі ... жануарлар;
А. бір жасушалы В. екі қабатты С. үш қабатты Д. целомды Е. төрт қабатты
10. Бауыр құрттың аралық иесі
А. ірі қара мал; В. кіші тоспа ұлуы; С. адам; Д. ит; Е. шошқа.
11. Медузаға тән қоректену типі
А. өсімдіктекті; В. жыртқыш; С. паразитті; Д. өсімдіктердің және жануарлардың қалдықтарымен; Е. сапрофитті.
12. Шаянтәрізділерге тән тыныс алу мүшесі:
А. өкпе; В. мантия; С. желбезектер; Д. артқы ішек; Е. қысқыштар.
13. Адам үшін қауіпті(улы) буынаяқтылар:
А. қоңыздар, шыбындар; В. шаяндар; С. айшықты өрмекші; Д. қарақұрт, бүйі, құршаян;
Е. жайылым кенелері.
14. Желінің атқаратын қызметі:
А. ас қорыту; В. тыныс алу; С. гомеостазды қамтамасыз ету; Д. тірек;
Е. ыдырау өнімдерін шығару.
15. Адам жасушаларында жіпше болыу
А. бұлшықет ұлпасының жасушаларында; В. эритроциттерде; С. без жасушаларында;
Д. сперматозоидте; Е. эпителий жасушаларында.
16. Сан сүйегіне жататыны:
А. үлкен садақ сүйегі; В. ортан жілік; С. тобық сүйегі; Д. толарсақ сүйегі; Е. шыбық сүйегі.
17. Ми бағанына кірмейді?
А. сопақша ми; В. ортаңғы ми; С. аралық ми; Д. үлкен ми сыңарлары; Е. ми көпіршесі.
18. Организмнің ішкі ортасын құрайды:
А. қан, лимфа; В. қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы; С. қан, лимфа, ұлпа және жұлын, ми сұйықтығы;
Д. қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы, безді ұлпа; Е. қан, лимфа және жұлын.
19. Өкпе көпіршіктерінен оттек қанға өтеді
А. тыныс алғанда; В. дем шығарғанда; С. сергектікте; Д. үнемі; Е. Жүгіргенде;
20. Ішек таяқшалары(бактериялар) қай жерде тіршілік етеді?
А. асқазанда; В. он екі елі ішекте; С. тоқ ішекте; Д. ауыз қуысында; Е. аш ішекте.
