Размер шрифта:
↑Наверх
Сенім телефоны
8(7182)-66-24-02
email: sosh37@goo.edu.kz
Мекенжайы: Ворушин көшесі, 6/2
662408, 662407
Білім бөлімінің басты бетіне қайту
Азаматтарды жеке қабылдау кестесі:
Бейсенбі сағат 15:00 - ден 18:00 - ге дейін
Бір жылда
Бір айда
Бір аптада
Кеше
«Тіл тазалығы мен тіл білімі - Үлкен ғылым»
06-10-2017 02:27
«Тіл тазалығы мен тіл білімі - Үлкен ғылым»

       Ықылым заманнан басталған осы бір дүбірлі ұлы көште ата-бабамыз заман ағымынан қалып көрген емес. Оған куә Ұлы дала төсінде ғылымы мен мәдениеті дамыған қаншама қалаларымыздың орны, жәдігерлеріміз жатыр.
      Тарих қойнауына тереңірек үңілсек, Есіктен табылған алтын адамның (б.з. дейін өмір сүрген сақ ханзадасы) тостағанындағы жазу мен Орхон-Енисей жазба ескерткіштеріндегі таңбалар сәйкестігі дәлелденген дүние болып есептеледі.
     Өркениетке даму жолында елінің болашағы ойлаған ғұламаларымыз Х ғасырда 2-3 мың жылдық тарихы бар осы жазу таңбамызды тәрік етіп, сол дәуірдегі ғылымның тілі араб әліпбиін қабылдады. Ана тілімізді шұбарланудан сақтау мақсатында араб әліпбиін Ахмет Байтұрсынов қазақ тілі орфоэпиясына сай етіп қазақы қалыпқа түсірді. Төте жазу деген атпен иісі қазаққа аян. Қазақстан территориясында араб әліпбиі 1929 жылға дейін қолданылды. Оған қазіргі таңда оралман ағайындарымыздың төте жазуды пайдаланып жүргендігінің куәсіміз.
   1929 жылдан бастап латын әліпбиіне көштік. Көмпіс әрі тез бейімделгіш халықпыз ғой. Бұны да тез үйреніп, күнделікті өмірімізге біте қайнасып он бір жыл ішінде шыққан ғылым мен әдебиет туындылары, газет-журналдарымыздағы мақалалар, мектеп оқулықтары латын таңбасымен жазылып, дамуымызға өзіндік үлесін қосты. 1940 жылдары кириллица таңбасын көшірілдік. Бірақ Ұлы Отан соғысы жылдарында сағыныш арқалаған сезімге толы хаттар легі осы латын таңбасының еншісінде емес пе. «Жат жерді жастанғанда жазатайым, Қанымен жазды мүмкін ағатайым», деп ақиық ақынымыз Мұқағали Мақатаев жырлағандайын, жат жерде қан майданда жүріп, әлпештеген ата-анасына, қарақат көз қарындасына, асыл жарына, балдай тәтті балаларына жазған хаттар бір-бір әулеттің жәдігері болып көздің қарашығындай сақтаулы жатыр. Ғасырға жуық уақыт өтіп, түсі кетіп сарғайса да, біз үшін бағасы жоқ хаттарымыз латын әліпбиін қолданғанымыздың куәсі. Кириллица таңбасына да өкпеміз жоқ, себебіәлі күнге дейін қолданып келеміз.
       Бүгінде әлемде 8 268 тіл бар болса, соның 6 642-сі ғана өмір сүруде. Сол тілде жазылған мықты, брендтік шығармалар көп. Әрине олардың бәрі әлемге танымал тұлғалардың туындылары екені анық. Міне, осындай дүниелермен біздің жастарымыз сусындауы керек. Біз де өз тілімізді байытып, ұлттық құндылықтарымызды әлемдік деңгейде танытқанымыз жөн. Ол үшін де халық сауатты, көзі ашық болуы тиіс.