Павлодар ќаласыныњ № 24 жалпы орта білім беру мектебініњ кітапханасында 30 ќырк‰йекте 2010 жылы «Бір ел - бір кітап» акциясы бойынша Ж±бан Молдаѓалиевтіњ «Мен ќазаќпын» атты поэмасынан іс - шара µткізілді.
Маќсаты : оќушыларѓа адамгершілік жєне патриоттыќ тєрбие беру, рухани м±раны саќтау, сауаттылыќ пен оќу мєдениетін ќолдау, сондай - аќ ана тіліне деген ќамќорлыќты к‰шейту.
Кітапханашылар - Г‰лнар Ќабдрашитќызы мен Баян Жолатќызы, Ж±бан Молдаѓалиевтіњ µмірбаяны жєне шыѓармашылыќ µнері туралы мєлімет жасады. Ж±бан Молдаѓалиевтіњ аќындыќ данќын кµтеріп, оныњ есімін єдебиет єлеміне енгізген шыѓармасы - «Мен ќазаќпын» поэмасы жµнінде айтып берді.
Б±л шараѓа 8 «Є» сыныбыныњ 17 оќушы ќатысты.
Оќушылар іс - шараѓа бірден жаппай ат салысты. Ќызыѓушылыќтары айдан аныќ кµрініп – аќ т±рды. ¤з µнерлерін белсенділікпен кµрсетті. Єсіресе Ринат Испол±лы, Іглияс Жусуп±лы, Тлек Рашит±лы, Саѓыныш Смаѓ±л±лы « Мен ќазаќпын» атты поэмадан µте жаќсы ‰зінді оќыды.
******************************************************************
«Бір ел – бір кітап» акциясы
Ж±бан Молдаѓалиевтіњ поэмасы «Мен ќазаќпын».
Маќсаты: оќушыларѓа адамгершілік жєне патриоттыќ тєрбие беру, рухани м±раны саќтау, сауаттылыќ пен оќу мєдениетін ќолдау, сондай-аќ ана тіліне деген ќамќорлыќты к‰шейту.
Кµрнекілігі: кітап кµрмесі, наќыл сµздер жазылѓан плакаттар.
Барысы:
Кітапханашы: Ќ±рметті оќушылар!
Жылда µтетін Республикалыќ «Бір ел – бір кітап» акциясы бойынша Ж±бан Молдаѓалиевтіњ «Мен ќазаќпын» атты поэмасы ќабылданды.
1-ж‰ргізуші: Ж±бан Молдаѓалиев 1920 жылы Батыс Ќазаќстан облысында Тайпаќ ауданындаѓы Жыланды деген жерде туѓан. Мектептен кейін Орал ауыл шаруашылыѓы техникумында оќыѓан.
1940-1947 жылѓа дейін єскер ќатарында болып, ¦лы Отан соѓысына ќатысќан. Єскерден оралѓаннан кейін т‰рлі ќызмет атќара ж‰ріп, шыѓармашылыќпен айналысады.
Ж±бан Молдаѓалиевтіњ аќындыќ дањќын кµтеріп, оныњ есімін єдебиет єлеміне енгізген шыѓармасы – «Мен ќазаќпын» поэмасы (1964).
Б±л поэмада аќын ќазаќ халќыныњ µткен µмірі мен таѓдыры жайлы лирикалыќ-публицистикалыќ стильде толѓана жырлады. Ќазаќ халќыныњ ±лттыќ ерекшеліктерін ашуда, оныњ ерлік дєст‰рі, туѓан жер мен ел, оныњ байлыѓы, адамдары жайлы асќаќтата кµркемдеп жырлай білді.
2-ж‰ргізуші: Ж±бан Молдаѓалиев «Мен ќазаќпын» поэмасын 1963 жылы 23 ќарашада бастап 1964 жылдыњ 12 сєуірінде аяќтаѓан. Яѓни 6 айда немесе 140 к‰нде бітірген. Б±л сырттай ќараѓанда. Ал шындыѓына келетін болсаќ, µзі ай-к‰ніњ белгілеп жазѓан наќты уаќыты бойынша байыптасаќ, жазуѓа 40 к‰н ѓана ж±мсаѓан. Жоѓардаѓы 6 ай ішінде 39 рет ‰зіліс жасаѓан. Б±л ж±мыс бабында ірі ќоѓамдыќ ќызметтер атќара ж‰ріп шыѓармашылыќпен айналысудыњ ќаншалыќ ќиын екендігіњ бір дєлелі іспетті.
1-оќушы: Мен – ќазаќпын, мыњ µліп, мыњ тірілген,
Жµогегімде табыстым м±њ тілімен.
Жылаѓанда ж‰регім к‰н т±тылып,
Ќуанѓанда к‰лкімнен т‰н т‰рілген.
Мен – ќазаќпын, ажалсыз анамын мен,
Ќ±рсаѓыма сыйдырам даланы мен.
Пєк сєбимін бесікте уілдеген
Дєуірлермен ќ±рдаспын, данамын мен.
1 – ж‰ргізуші: Осы µлењ жолдарынан - аќ аќынныњ ќазаќтыќ азаматтыќ, патриоттыќ намысын бірден танимыз.
¤зініњ «ќазаќ» екенін аѓынан жарыла ерекше шабытпен жырлауы – оныњ ерлігініњ бір кµрінісі десек ќателеспейміз.
Б±л поэмада аќын ќазаќ халќыныњ басынан кешірген небір ќиын кезењдерді суреттейді.
Аќын ќазаќ халќыныњ сан ѓасыр бойында ауыр азаппен µткен таѓдырын еске т‰сіреді. Ќазаќ елініњ талай шапќыншылыќќа ±шыраѓанын, біраќ халыќ бєріне тµтеп, беріп, µзін ќорѓай білгенін, елдігі мен салтын, ±лттыќ ќасиетін саќтап ќалѓанын мактана, асќаќтата жырына ќосады.
2-оќушы: ...Ќарсыласпай µлмедім,ќан татырдым,
Ќ±лап ќалсам атымнан, ќайта т±рдым.
Сансыз басты диюдай сан тіріліп,
«Мен - ќазаќпын» дегенді айта т±рдым.
2 – ж‰ргізуші: Ерлік, ќарсылыќ, к‰ш, ќуатты жырѓа ќосып, «ќ±ласа да ќайта т±рып» µзініњ ќазаќ екенін таѓы да ж‰рек жара, жан даусымен ќуана, шаттана жеткізеді. Енді бірде ќазаќтыњ єн-к‰йініњ ќ±діретін µзгеше бір ‰нмен суреттейді:
3 – оќушы: ...К‰й емес пе, ботасыз нар идірген
Єн емес пе, аќќудай жар ілдірген
Жыр емес пе ж‰рекке жел бітірген
Олар барда ќалайша тарылды іргем
1 – ж‰ргізуші: - деп, ќазаќ халќыныњ єн – к‰йі мен жырыныњ µзіндік ерекшелігін, даралыѓын паш етіп, м±ндай µнері бар халыќтыњ ешќашан мойымайтынына ‰лкен сенім артады. Поэманыњ келесі бір шумаѓында аќын:
Шалќы, ќазаќ, шалќитын заман келді,
Текке ќанын тµккен жоќ Аманкелді.
Кењ даланда керіліп, атыњды атап,
Жырла, ќазаќ, жања к‰й, жања єн келді... – деп, ќазаќ халќына жања заманѓа сай болуѓа, еркіндікті, елдікті, бірлікті саќтауѓа ‰ндейді. Елі ‰шін ќ±рбан болѓан Єлия, Мєнш‰к, Тµлегендерді жырына ќосып, олардыњ ерлігін, олар бастаѓан жол, халыќ баќытыныњ т‰п ќазыѓы болѓанын суреттей отырып, олардыњ ісін жалѓастырушы б‰гінгі ±рпаќ екеніњ маќтан ете жырлайды. Мерейі µскен б‰гінгі баќытты халќымыздыњ ќуанышы жыр боп тµгіледі. Б‰гінгі тањда еліміз егемендік алып, осы азаттыќ жолындаѓы «мыњ µліп, мыњ тірілген» кездерді еске алѓанда аќын арманы поэма шумаќтарынан аныќ байќалады.
4 – оќушы: ¦лы аманат етейік еркіндіктк,
Ел ќ±лдыќты білмесін, жер к‰ндікті,
Ањсаймын мен, сенемін, туады ертењ.
«Ќазаќ болу – зор баќыт» дер к‰н тіпті...
2 – ж‰ргізуші: Осы µлењ жолдары б‰гінгі «егемендікті» жыр еткендей єсерге бµлейді. Аќын болашаќќа сенеді. Сондыќтан да ол аќынша желпіне, кµњіл к‰йдіњ ырќына беріле жырлайды. Енді бірде аќын:
5 – оќушы: Мен – ќазаќпын ќаныммен, с‰йегіммен.
Сєн – салтанат, салтымды с‰йемін мен, -
...¤з бейнењдей єлемге т±р танылып.
Ќазаќстан гербі де, жалауы да, - деп шаттанады, ќазаќ елініњ ешкімнен кем емес екеніњ дєлелдей т‰седі. Аќын µз жырыныњ елі ‰шін ешќашан таусылмайтынына ерекше ќуанады.
Мен – ќазаќпын, биікпін, байтаќ елмін,
Ќайта тудым, µмірге ќайта келдім.
Мыњ да бір тірілдім мєњгі µлмеске –
Айта бергім келеді, айта бергім, - деген µлењ жолдары б‰гінгі к‰н ‰шін айтылѓандай сезіліп, аќындыќ дањќын кµтере т‰седі.
