Мектепке дейінгі жастағы балалардың  тіл дамуында неге назар аудару керек.

Дыбысты  айту  жағдайы.

Бала алты жасқа қарай барлық дыбыстарды айта білу керек.

Фонематикалық үрдістердің  жағдайы.

Бұл тарауда  баланың  белгілі дыбыстармен  сөздерді таңдау ептілігі, қарапайым дыбыстық талдау және синтез дағдыларын білу (сөздегі  бірінші және соңғы  дыбыстарды  анықтай білу,  дыбыстардан сөз құра білу, дыбыстар санын санай білу), ба-па-ба, та-ца-та, вы-вы-фы және т.,б. тіркестерді ажырай және  қайталай білу  қарастырылады.

Грамматикалық құрылымның жағдайы.

Сөз жасауға (дождь-дождик), сөз өзгертуге (стул-стулья), келістіруге (желтый мяч), меңгеруге (вышел из дома, рассказал о друге) назар аудару керек.

Сөздің буын  құрылымының жағдайы.

Алты жастағы бала келесі сөздерді  қатесіз айта алады: велосипедист, экскурсовод және т.б.

Сөз қорының жағдайы.

Бүгінгі күнгі ең қиын  тарауларға  назар аудару керек: жыл мезгілдері,  олардың белгілері,  айлар,  апта күндері,  заттар сапалары, туысқандық байланыстар.

Байланысты сөйлеудің жағдайы.

Келешек  оқушының  сұрақтарға жауап беру,  айтып беру, сюжеттік сурет, бірнеше сурет бойынша әңгіме құру ептіліктеріне  ең басты назар аударылу керек.  

Сонымен қатар:

·         Ұсақмоториканың дамуы  (саусақ ойындары, мүсіндеу, мозайка, жабыстыру жұмыстары).

·         Кеңістік функцияларының жағдайы (түрлі жағдайларда «сол-оңды», дене  орналасуын анықтай  білу, түрлі қалыптарда заттарды, әріптерді  тани білу).

·         Неврологиялық жағдайы (мамандар белгілейді).

Дәл қазір қой бергізеді немесе мұңаю, жабырқаңқылық сезімін туғыздырады.

Өзінен және өзінің талқылайды және үнемі салыстырады.Өздері оны байқамай мінез-құлықтың күдікті үлгісін көрсетеді. 

Коммуникативтік  функциялар ( балалармен, үлкендермен қарым-қатынас жасау, нұсқаулықтарды тыңдай, есте сақтай және орындай білу).

·         Ойын іс-әрекетінің  жағдайы (дербес,  топта  ойнай білу, сюжеттік ойынды дамыту,  ережеледі ойлап таба және қабылдай білу).

·         Мотивация (оқуға, жаңаны білуге қалауы болу).

·         Элементарлық  математикалық  дағдылардың  дамуы (10 шамасында санау, элементарлық  есептерді  шығару).

·         Зейін, есте сақтау үрдістерінің дамуы (мысалы, 7-8 сөзді, заттарды есте сақтау).

·         Ойлаудың дамуы («біз сөзбен ата» жалпылау, «топтарға бөл» жіктеу, артықты  түсіндірумен  бөлу).

·         Ырғақ сезімі (берілген ырғақты бала қағады, қол шапалақтайды).